فرودگاه‌های داخلی و خارجی نه تنها دروازه‌هایی به شهرها و کشورهای مختلف هستند بلکه نقش مهمی در اتصال فرهنگ‌ها و اقتصادها دارند.

تاریخچه فرودگاه‌ها نخستین فرودگاه‌ها چگونه شکل گرفتند و چه تحولاتی در طول زمان داشته‌اند؟ از زمین‌های ساده تا مجموعه‌های پیچیده امروزی، سفری در تاریخ فرودگاه‌ها خواهیم داشت.

ساختار فرودگاه‌ها، هر فرودگاه از چند بخش اصلی دارد. از باند فرود و برخاست گرفته تا ترمینال‌ها و برج مراقبت، هر کدام نقش مهمی در عملکرد فرودگاه ایفا می‌کنند.

ساختار فرودگاه های ایران و جهان

ساختار فرودگاه‌ها طراحی منحصر به فرد دارد که بتواند به بهترین شکل به نیازهای حمل‌ونقل هوایی پاسخ دهد و تجربه سفر را برای مسافران راحت و ایمن سازد. اجزای اصلی ساختار یک فرودگاه عبارتند از:

• ترمینال‌ها:بخش‌های اصلی که مسافران از طریق آن‌ها وارد و خارج می‌شوند. ترمینال‌ها معمولاً شامل پیشخوان‌های ثبت‌نام، بازرسی‌های امنیتی، سالن‌های انتظار، گیت‌های پرواز و امکانات دیگر هستند.
• باند فرود و برخاست:مسیرهای طولانی و صافی که هواپیماها از آن‌ها برای فرود آمدن و بلند شدن استفاده می‌کنند.
• برج مراقبت: ساختمانی که از آن، کنترل ترافیک هوایی فرودگاه و اطراف آن انجام می‌گیرد.
• رمپ (Apron) یا پارکینگ هواپیما: محلی که هواپیماها در آن پارک می‌شوند و خدمات زمینی مانند سوخت‌گیری، بارگیری و تخلیه بار و تعمیر و نگهداری انجام می‌گیرد.
• سالن‌های ترانزیت و انتقال: برای مسافرانی که در حال تغییر پرواز یا انتظار برای پرواز بعدی هستند.
• امکانات خدماتی و تجاری:شامل رستوران‌ها، کافه‌ها، فروشگاه‌ها، بانک‌ها و صرافی‌ها.
• امکانات حمل‌ونقل زمینی: ایستگاه‌های تاکسی، اتوبوس، و خدمات اجاره خودرو برای رفت و آمد آسان به و از فرودگاه.
• ساختمان‌های خدمات فنی و نگهداری: برای تعمیر و نگهداری هواپیماها و تجهیزات فرودگاه.
• امکانات اضطراری و پزشکی: مانند ایستگاه‌های آتش‌نشانی و کلینیک‌های پزشکی.
• فضاهای مدیریتی و دفاتر اداری: برای اداره و مدیریت فعالیت‌های فرودگاه.

این ساختار کلی، با توجه به اندازه و میزان ترافیک هر فرودگاه، می‌تواند تفاوت‌هایی داشته باشد. هدف اصلی در طراحی فرودگاه‌ها، فراهم کردن تجربه‌ای ایمن، کارآمد و راحت برای مسافران و کارکنان است.

امکانات فرودگاه‌های داخلی و خارجی

در فرودگاه‌ها امکانات متنوع و گسترده‌ای وجود دارد که هدف آن‌ها تسهیل سفر، افزایش راحتی و امنیت مسافران است. این امکانات شامل موارد زیر می‌باشند:

• پیشخوان‌های ثبت‌نام (Check-in Counters): این میزها محلی هستند که مسافران بلیت خود را تایید کرده و چمدان‌های خود را تحویل می‌دهند.
• بازرسی امنیتی: برای اطمینان از امنیت پرواز، همه مسافران و وسایل‌شان توسط دستگاه‌های ایکس‌ری و افراد متخصص بررسی می‌شوند.
• سالن‌های انتظار:مکان‌هایی راحت برای نشستن و انتظار کشیدن تا زمان برد پرواز.
• گیت‌های پرواز: دروازه‌هایی که مسافران از آن‌ها وارد هواپیما می‌شوند.
• رستوران‌ها و کافه‌ها: انواع مکان‌های غذاخوری با منوهای متنوع برای صرف غذا و نوشیدنی.
• فروشگاه‌های خرده‌فروشی: مغازه‌هایی برای خرید سوغات، کتاب، لوازم سفر و محصولات آزاد از مالیات.
• امکانات ویژه برای کودکان: اغلب فرودگاه‌ها دارای فضاهای بازی و تفریح برای کودکان هستند.
• خدمات اطلاع‌رسانی: مراکزی برای راهنمایی و ارائه اطلاعات به مسافران.
• خدمات اینترنت و Wi-Fi رایگان: امکان دسترسی به اینترنت برای مسافران.
• صرافی‌ها و ATM‌ها:برای تبدیل ارز و برداشت پول نقد.
• سرویس‌های بهداشتی و دوش:امکاناتی برای تازه شدن و رعایت بهداشت فردی.
• سالن‌های VIP و کسب‌وکار: سالن‌هایی با امکانات برتر برای مسافران درجه یک و کسب‌وکار.
• خدمات پزشکی و داروخانه:برای مواقع اضطراری و نیازهای پزشکی.
• امکانات برای معلولین و افراد سالمند: تسهیلات و دسترسی‌های ویژه برای افراد دارای معلولیت.
• پارکینگ و خدمات اجاره اتومبیل:امکان پارک و اجاره خودرو برای سفرهای درون‌شهری و برون‌شهری.

این امکانات به طور مداوم در حال بهبود و توسعه هستند تا تجربه سفری راحت‌تر و لذت‌بخش‌تری را برای مسافران فراهم آورند.

برخی از فرودگاه های ایران و جهان که در اینجا به بررسی آنها خواهیم پرداخت عبارتند از :

فرودگاه مشهد – فرودگاه اهواز – فرودگاه شیراز – فرودگاه مهرآباد تهران – فرودگاه کرمانشاه