هر آنچه که باید درباره بندرعباس بدانید
بندرعباس، شهری پرجنب‌وجوش و تماشایی در جنوب ایران است که با داشتن طبیعت بی‌نظیر، فرهنگ غنی، و تاریخ کهن، یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری کشور به شمار می‌آید. این شهر با موقعیت استراتژیک در ساحل خلیج فارس، نه‌تنها دروازه‌ای به جزایر زیبای هرمزگان مانند قشم و هرمز است، بلکه محلی مناسب برای تجربه غذاهای محلی خوشمزه، بازدید از بازارهای سنتی و آشنایی با صنایع دستی منحصربه‌فرد منطقه به‌شمار میرود.
باهم نگاهی به بخش های مختلف این شهر و جاهای دیدنی آن می اندازیم:
- نام گذاری
- پیشینه تاریخی
- معماری و بافت
- اطلاعات جغرافيا
- مردم و جمعیت شناسی
- بزرگان
- اماکن تاریخی و تفریحی
- حمل و نقل
- رسانه ها
- ورزش و مسابقات
- اقتصاد و صنعت
تاریخچه نام گذاری بندرعباس
در سال ۱۶۲۲ میلادی، شاه عباس با همکاری انگلیسی‌ها و سردار ایرانی، امام قلی خان، موفق شد پرتغالی‌ها را شکست دهد. به پاس این پیروزی، نام بندر گمبرون به بندرعباس تغییر یافت. در تقسیمات کشوری امروز، بندرعباس به‌عنوان مرکز استان هرمزگان شناخته میشود و یکی از مهم‌ترین مناطق راهبردی و تجاری ایران در کنار خلیج فارس و دریای عمان است.
اطلاعات جغرافيایی بندرعباس
شهر بندرعباس، مرکز استان هرمزگان، در جنوب ایران قرار دارد و در بخش مرکزی شهرستان بندرعباس واقع شده است. این شهر که پیش‌تر به نام بندر گمبرون شناخته میشد، اکنون بزرگترین بندر ایران به شمار می‌آید.
بندرعباس در تقسیم‌بندی منطقه‌ای ایران به عنوان بخشی از منطقه جنوب محسوب میشود. بنادر شهید رجایی و شهید باهنر بخش عمده‌ای از ترانزیت کالاهای کشور را مدیریت میکنند و این شهر از لحاظ حجم مبادلات سالانه اهمیت بسیاری دارد. فاصله بندرعباس تا تهران ۱۳۳۳ کیلومتر است و جمعیت آن در فصل‌های مختلف سال به دلیل شرایط خاص و ورود مسافران، تغییر می‌کند.
این شهر با موقعیت راهبردی خود همواره میزبان مهمانان زیادی از سراسر ایران است. شهرستان بندرعباس نیز که مرکز آن همین شهر است، در شمال تنگه هرمز قرار دارد. این شهرستان با گستردگی ۲۷۳۱۶ کیلومتر مربع، یکی از مناطق مهم استان هرمزگان محسوب میشود.
بندرعباس به دلیل شرایط خاص خود همواره پذیرای مهمانان زیادی از اقصی نقاط ایران است. شهرستان بندرعباس یکی از شهرستان‌های استان هرمزگان در جنوب ایران است. مرکز این شهرستان شهر بندرعباس است. که مساحتی حدود ۲۷۳۱۶ کیلومتر مربع دارد.
موقعیت بندرعباس روی نقشه
شهر بندرعباس در جنوب استان هرمزگان قرار دارد. این شهر از شمال به ارتفاعات و کوه‌ها می‌رسد و از جنوب به دریا ختم میشود؛ به همین دلیل شیب عمومی آن در جهت شمال به جنوب است. بخش وسیع و قابل‌توجهی از بندرعباس، از جمله محله سورو در جنوب غربی شهر و مناطق جنوبی خیابان امام خمینی، بین خور شیلات و خور گورسوزان و جنوب محله نخل ناخدا، سطحی هموار دارند و ارتفاع آنها بین ۰٫۶ متر تا حداکثر ۵ متر از سطح دریا متغیر است.
فاصله از بندرعباس:
- تا قشم: 28 کیلومتر
- تا کیش: 347 کیلومتر
- تا مشهد: 1394 کیلومتر
- تا تهران: 1333 کیلومتر
شهر قشم (مرکز جزیره قشم) با فاصله ۲۸ کیلومتری، نزدیک‌ترین شهر به بندرعباس است. فاصله بندرعباس تا تهران نیز ۱۳۳۳ کیلومتر است. این شهرستان از شمال به حاجی‌آباد، از شرق به شهرستان‌های میناب و رودان، از غرب به شهرستان‌های خمیر و بندر لنگه، و از جنوب به خلیج فارس و شهرستان قشم محدود میشود.
آب و هوا
بندرعباس دارای آب و هوای گرم و مرطوب است به طور کلی بندرعباس از نیمه آبان تا نیمه فروردین دارای اب و هوایی مطبوع است ماه های اردیبهشت و خرداد هوا خشک و ماه‌های تیر تا مهر دارای اب و هوای مرطوب است. دمای هوای شهر بندرعباس در گرمترین روزها به ۵۲ درجه سانتیگراد و در سردترین روزها به ۲ درجه سانتیگراد می‌رسد میانگین بارش بندرعباس در حدود ۲۰۰ میلیمتر است.
بهترین فصل سفر به بندرعباس
پیشینه تاریخی بندر عباس
بندرعباس، این شهر ساحلی زیبا و استراتژیک در جنوب ایران، تاریخی پربار و جذاب دارد که ریشه‌های آن به دوران اسطوره‌ها و تمدن‌های باستانی بازمی‌گردد. در اسطوره‌ها و روایات ایرانی، خلیج فارس و مناطق اطراف آن همواره بخشی از سرزمین‌های کهن و مقدس به‌شمار میرفتند و از دیرباز محل تعاملات تجاری و فرهنگی بوده‌اند.
اسطوره ها و روایات و قبل از تاریخ پیش از اسلام (ایلامیان مادها هخامنشیان سلوکیان,اشکانیان)
در دوران پیش از اسلام، بندرعباس و مناطق پیرامون آن تحت سلطه تمدن‌های بزرگی همچون ایلامیان، مادها و هخامنشیان قرار داشت. هخامنشیان با ایجاد شبکه‌ای گسترده از بنادر در خلیج فارس، این منطقه را به یکی از مهم‌ترین مسیرهای تجاری دریایی تبدیل کردند. پس از سقوط هخامنشیان، سلوکیان و سپس اشکانیان و ساسانیان نیز همچنان به اهمیت استراتژیک این منطقه توجه ویژه‌ای داشتند و از آن برای تجارت دریایی و دفاع از مرزهای جنوبی ایران بهره می‌بردند.
با حمله اعراب به ایران و آغاز دوران خلفای راشدین، بنی‌امیه و بنی‌عباس، این منطقه دستخوش تغییرات سیاسی و اجتماعی شد، اما همچنان به‌عنوان نقطه‌ای کلیدی در مسیرهای تجاری باقی ماند. پس از استقلال دوباره ایران در دوران طاهریان و سامانیان، بندرعباس به تدریج به مکانی برای بازسازی قدرت اقتصادی و سیاسی ایران تبدیل شد. در دوران آل بویه، آل صفاری و غزنویان، این منطقه به عنوان یکی از بنادر تجاری مهم خلیج فارس شناخته میشد.
حمله مغول ها به ایران (گورکانیان ملوک الطوایف)
حمله مغول‌ها به ایران و شکل‌گیری حکومت‌هایی همچون ایلخانان و گورکانیان، هرچند دوران دشواری برای بسیاری از مناطق ایران بود، اما بندرعباس به دلیل موقعیت جغرافیایی خود همچنان محل تردد بازرگانان و دریانوردان باقی ماند. در دوران صفویه، این شهر به شکلی ویژه مورد توجه قرار گرفت و با نام بندر گمبرون شناخته میشد. شاه عباس صفوی با بازپس‌گیری این منطقه از پرتغالی‌ها، نام آن را به بندرعباس تغییر داد. در دوره زندیه و افشاریه نیز بندرعباس همچنان نقش مهمی در تجارت و اقتصاد ایران ایفا کرد.
صفویه, زندیه افشاریه قاجاریه پهلوی
در دوران قاجار و پهلوی، این شهر به تدریج به یکی از بنادر اصلی ایران تبدیل شد و به‌عنوان مرکز اقتصادی و فرهنگی منطقه جنوب شناخته شد. بندرعباس امروز، با داشتن پیشینه‌ای طولانی و ارزشمند، همچنان نقشی کلیدی در اقتصاد و گردشگری ایران ایفا می‌کند.
مردم و جمعیت شناسی
جمعیت بندرعباس را نمیتوان به طور دقیق عنوان کرد زیرا از بومیان و مهاجرین تشکیل شده اند و تعداد مهاجرین بنا به فصول سال متغیر است اما به استناد بر سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت شهر بندرعباس ۴۳۵۷۵۱ نفر اعلام شده است.
مردم بندرعباس اکثریت مسلمان و از پیروان مذاهب شیعه و سنی می‌باشند اهل سنت بیشتر در محله‌های اوزیها و سورو و شغو (شهرک توحید) زندگی میکنند.
اقوام
اقوام مختلفی در بندرعباس زندگی میکنند که مهم‌ترین آنها شامل بومیان جنوب، از جمله بلوچ‌ها، بندری‌ها و آفریقایی‌تبارها هستند. این تنوع قومی باعث شده فرهنگ مردم بندرعباس بسیار غنی و متنوع باشد. بومیان بندرعباس، که بیشتر به گویش بندری صحبت میکنند، از نظر سبک زندگی و موسیقی، صنایع دستی و آداب‌ورسوم، تأثیر زیادی بر فرهنگ این شهر گذاشته‌اند.
بلوچ‌ها یکی از اقوام پرجمعیت این منطقه هستند که بیشتر در شرق بندرعباس سکونت دارند و فرهنگ، زبان و پوشش خاص خود را دارند. همچنین، آفریقایی‌تبارها که از طریق تجارت دریایی و مهاجرت به این منطقه آمده‌اند، تأثیرات فرهنگی قابل‌توجهی در موسیقی، رقص و سبک زندگی بندرعباسی‌ها داشته‌اند.
زندگی مردم در بندرعباس
زندگی مردم بندرعباس به‌شدت با دریا گره خورده است و بسیاری از آنها در حرفه‌هایی مانند ماهیگیری، دریانوردی، تجارت دریایی و صنایع مرتبط با دریا مشغول به کار هستند. همچنین، بازارهای سنتی و مدرن این شهر، مانند بازار ماهی و بازار سنتی، نمایی از زندگی روزمره مردم و ارتباط نزدیک آنها با دریا را نشان می‌دهد.
در مجموع، مردم بندرعباس با برخورداری از فرهنگی متنوع، مهمان‌نواز و خون‌گرم هستند و سبک زندگی آنها، انعکاسی از پیوند میان اقوام مختلف و تأثیرپذیری از طبیعت خاص این منطقه است.
زبان
زبان اهالی بندرعباس بندری که یکی از گویشهای زبان فارسی است که ویژگیهای فارسی کهن را حفظ کرده است.
از سوی دیگر به خاطر روابط بازرگانی شماری از وام واژه های اروپایی، عربی و هندی نیز در آن دیده میشود.
در بندرعباس، مردم به دلیل تنوع قومی و نژادی در محله‌های مختلف این شهر مانند نایبند، خواجه عطا، سورو، پشت‌شهر، مغ ناخا (نخل ناخدا)، شغو و شهرک توحید، با لهجه‌های گوناگون صحبت میکنند. همچنین، ساکنان شهرها و روستاهای کوچک اطراف نیز هر کدام لهجه‌های خاص خود را به کار می‌برند و این گوناگونی زبانی به تنوع فرهنگی منطقه افزوده است.
آداب و رسوم
- حنابندان یکی از آداب و رسوم عروسی در بندرعباس است. در شب حنابندان زنان شرکت کننده بندر عباسی دستشان را با آغشتن به ظرف حنایی که دور تا دور مراسم گرداننده میشد رنگ میکنند.
- زار: مراسم زار همراه با گونهای موسیقی که موسیقی زار نام دارد برای بیرون کردن مرض از جسم بیمار اجرا میشود.
- روز دمور: در گذشته خانوادهها همراه با کودکان و گاه اقوام نزدیک خود به باغهای مجاور ،شهر خصوصاً نخلستانها میرفتند و ضمن صرف ناهار در آنجا به کمک
طنابی که از برگ درخت خرما بافته میشود و چیلک chilak نام دارد تابی به دو درخت خرما می‌بستند که به آن دمور می‌گویند. کودکان با آن تا غروب بازی میکرده و عصر هنگام همگی به خانه هایشان باز می‌گشتند. - روز نوروزی مرده ها: در قدیم در بندرعباس یک هفته قبل از عید سفرهایی در خانه خود یا به شکل اشتراکی در منزل اقوام یا همسایگان می‌انداختند که به آن نوروزی مرده ها گفته میشود. این سفره که به مناسبت یادبود اموات در آخرین روزهای سال انداخته میشد شامل غذاهایی بود که هر کس به منظور خیرات برای اموات خود در آن قرار میداد. یکی از اصلی ترین موادی که جهت خیرات در این سفره گذاشته میشود خرمای مالیده ای است که از تابستان در مشک بدین منظور ذخیره میشده این خرما را همراه با باقلا پلو یا شیر در این روز صرف میکردند این مراسم در روستای سیاه مغان رواج دشت.
- زنبیل گردانیدن: رسم زنبیل گردانیدن نیز از آیین‌های مرسوم در بندر عباس و استان هرمزگان است در هرمزگان گاهی اتفاق می‌افتد که بچه ای در سن ۱۸ ماهگی یا دوسالگی به اصطلاح محلی پا نگرفته و راه نمی‌افتد. پدر و مادر طفل، برای راه افتادن بچه خود، یک روز بچه‌های همسایه را خبر میکنند و فرزند خود را در یک زنبیل که با پوشال درخت خرما درست شده؛ میگذارند و آن را به دست بچه های همسایه می سپارند تا زنبیل محتوی بچه را به درب حداقل شش خانه ببرند.
- قربانی برای بارش باران: بر اساس یک رسم ،قدیمی همه ساله در بندرعباس برای بارش زودتر و بیشتر محلیان تعداد قابل توجهی گوسفند قربانی میکنند و گوشت آنها را به صورت خورشت درآورده و به همراه برنج بین مستمندان توزیع می‌نمایند. مراسم در بیرون شهر صورت میگیرد و پیش از هر کاری اهالی به خواندن نماز می ایستند و سپس گوسفندها را ذبح میکنند همزمان با فراهم کردن مراسم قربانی آب انبارهای خود را که در محل به نام برکه معروف است؛ تخلیه و تمیز کرده و منتظر ریزش باران می‌مانند.
- قبله دعا؛ دعای طلب (باران): قبله دعا از سنت پیامبران و یکی از مراسم قدیمی مردم استان هرمزگان است که تا به امروز همچنان زنده است. این مراسم برای مردم بومی جنبه مقدسی پیدا کرده است در سالهایی که باران به موقع نمی‌بارد و آب برکه ها و چاه ها کم میشود و دشتها و صحراها سبز نمیشوند و خشک سالی شود مردم منطقه مطابق رسوم قدیمی برای طلب باران آیینی را اجرا میکنند که به آن اصطلاحاً قبله دعا گفته میشود.
معماری و بافت ها (محله ها و تقسیمات)
سبک ساختمان ها در بندرعباس
سبک معماری ساختمان‌های بندرعباس در گذشته تحت تأثیر شرایط اقلیمی گرم و مرطوب منطقه و فرهنگ بومی جنوب ایران شکل گرفته است. خانه‌های قدیمی بندرعباس عمدتاً با استفاده از مصالح محلی مانند سنگ، گچ، خشت و چوب ساخته می‌شدند. این خانه‌ها دارای سقف‌های مسطح و دیوارهای ضخیم بودند که به حفظ خنکی در فضای داخلی کمک می‌کرد.
یکی از ویژگیهای شاخص این ساختمان‌ها، وجود بادگیرها بود. بادگیرها به‌عنوان سیستم تهویه طبیعی عمل کرده و هوای خنک را به داخل خانه هدایت میکردند. این سازه‌ها معمولاً روی بام خانه‌ها قرار داشتند و با معماری ساده اما کاربردی، محیطی مناسب برای زندگی در هوای گرم بندرعباس ایجاد میکردند.
همچنین، حیاط‌های مرکزی یکی دیگر از عناصر اصلی معماری سنتی بندرعباس بود. این حیاط‌ها فضایی آرامش‌بخش برای ساکنان ایجاد میکردند و معمولاً با درختان نخل و گیاهان محلی تزئین می‌شدند.
در معماری خانه‌های قدیمی بندرعباس، از ایوان‌ها و طارمی‌ها نیز استفاده میشد که علاوه بر تأمین سایه، امکان بهره‌گیری از نسیم‌های خنک خلیج فارس را فراهم میکردند. طراحی این خانه‌ها به گونهای بود که با طبیعت و محیط اطراف هماهنگی کامل داشت و زندگی در شرایط اقلیمی سخت جنوب ایران را آسان‌تر می‌کرد.
معروف ترین محله ها در بندرعباس
معروفترین محله‌های ،بندرعباس محله‌های، دوهزار شهید جعفری، سورو، سید کامل ،نایبند قلعه شاهی، برکه گرد، پشت بند، سه راه برق، کمربندی
درخت سبز، شاه حسینی، نخل پیرمرد، پشت شهر، گلشهر، بهشت بندر، دامایی، آزادگان ،زیباشهر، نخل ناخدا، خواجه عطاء، کوی ۲۲ بهمن، شمیلی ها، سرریگ، سیم بالا، شغو (شهرک توحید)، اوزیها، منبع آب ششصد دستگاه و امیرآباد. چهارصددستگاه و تپه الله اکبر و… هستند محله برق از قدیمیترین محلات این شهر است.
شهرستان بندر عباس شامل ۴ بخش به نام‌های زیر است:
- بخش فین
- بخش مرکزی ( به مرکزیت بندرعباس)
- بخش قلعه قاضی
- بخش تخت
فروشگاه ها و مراکز خرید
بندرعباس یکی از مراکز مهم تجاری جنوب ایران است و به دلیل نزدیکی به خلیج فارس و موقعیت استراتژیک، مراکز خرید و بازارهای متعددی دارد که نیاز گردشگران و ساکنان محلی را تأمین می‌کند. در ادامه چند نمونه از فروشگاه‌ها و مراکز خرید معروف بندرعباس آورده شده است:
- سیتی سنتر بندرعباس: یکی از بزرگترین مراکز خرید مدرن در بندرعباس، سیتی سنتر بندرعباس است که انواع برندهای داخلی و خارجی در آن عرضه میشود. این مرکز خرید با امکاناتی مثل رستوران، کافی‌شاپ و بخش‌های تفریحی برای خانوادهها، از محبوب‌ترین مقاصد خرید و تفریح در این شهر است.
- بازار زیتون: یکی از مراکز خرید لوکس و مدرن بندرعباس است که در آن می‌توانید پوشاک، کیف و کفش، لوازم آرایشی و بهداشتی و سایر کالاهای متنوع را پیدا کنید. این مرکز به دلیل موقعیت مکانی مناسب و طراحی مدرن، مورد استقبال گردشگران قرار دارد.
- بازار سنتی بندرعباس: یکی از قدیمیترین بازارهای شهر است که در آن می‌توانید انواع صنایع دستی، سوغاتی‌های محلی، ادویه‌ها و خوراکی‌های بومی را تهیه کنید. این بازار فضای سنتی و محلی دارد و برای آشنایی با فرهنگ بندرعباس بسیار جذاب است.
- مجتمع تجاری ستاره جنوب این مجتمع یکی از مراکز خرید پرطرفدار بندرعباس است که علاوه بر فروشگاه‌های متنوع، دارای رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌های خوبی نیز هست. این مرکز بیشتر برای خرید پوشاک، لوازم خانگی و لوازم آرایشی معروف است.
- بازار ماهی بندرعباس اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت هستید، بازار ماهی بندرعباس را از دست ندهید. در این بازار انواع ماهی‌ها و آبزیان تازه عرضه میشود و برای علاقه‌مندان به غذاهای دریایی، مکان جذابی است.
این مراکز خرید و بازارها هر کدام تجربه‌ای خاص را برای خریداران و گردشگران فراهم میکنند و از جمله جاهای دیدنی بندرعباس نیز به شمار می‌روند.
آشنایی با مراکز خرید مدرن در بندرعباس
هتل و مراکز اقامتی در بندرعباس
بندرعباس به دلیل موقعیت خاص تجاری و توریستی خود دارای هتلهای بزرگی نظیر هتل ،هرمز ،هما خلیج فارس و آتیلاراست.
هتلهای بندرعباس عبارتند از:
- هتل بین المللی هرمز (۵) ستاره
- هما (۵) ستاره
- خلیج فارس (۵) ستاره
- آپارتمان آتیلار ۱ (۴) ستاره
- آپارتمان آتیلار ۲
- هتل آپارتمان قدس
- هتل گوهرشاد
- هتل گنو
- هتل فروغ
تعدادی از هتل های معروف بندرعباس هستند.
آشنایی با بهترین هتل های بندرعباس
مراکز درمانی و بیمارستان ها
بندرعباس به عنوان مرکز استان هرمزگان، دارای مراکز درمانی و بیمارستان‌های متعددی است که خدمات پزشکی و درمانی را به ساکنان محلی و مسافران ارائه می‌دهند. در ادامه تعدادی از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی معروف این شهر معرفی شده‌اند:
- بیمارستان شهید محمدی
یکی از بزرگترین و مجهزترین بیمارستان‌های بندرعباس، بیمارستان شهید محمدی است. این بیمارستان دولتی بوده و در حوزه‌های مختلف پزشکی مانند داخلی، جراحی، زنان و زایمان، قلب و عروق، و اورژانس خدمات ارائه می‌دهد. این مرکز به دلیل وجود کادر پزشکی مجرب و تجهیزات پیشرفته از مهم‌ترین مراکز درمانی شهر به شمار میرود.
- بیمارستان شریعتی
بیمارستان شریعتی نیز یکی از بیمارستان‌های دولتی بندرعباس است که در ارائه خدمات درمانی عمومی و تخصصی فعالیت می‌کند. این بیمارستان به دلیل دسترسی آسان و ارائه خدمات مقرون‌به‌صرفه، از مراکز پرمراجعه شهر است.
- بیمارستان کودکان بندرعباس (کودکان ام لیلا)
این بیمارستان به صورت تخصصی در حوزه درمان کودکان فعالیت دارد و یکی از مراکز مهم درمانی کودکان در جنوب ایران به شمار میرود. خدمات پزشکی و اورژانس ویژه کودکان در این مرکز ارائه میشود.
- بیمارستان خاتم‌الانبیا
بیمارستان خاتم‌الانبیا از مراکز درمانی نیمه‌دولتی بندرعباس است که در حوزه‌های تخصصی مختلف مانند جراحی عمومی، ارتوپدی، زنان و زایمان و درمان بیماری‌های قلبی فعالیت دارد.
- بیمارستان خصوصی خلیج فارس
این بیمارستان خصوصی با ارائه خدمات باکیفیت و استفاده از تجهیزات پیشرفته، یکی از مراکز درمانی معتبر بندرعباس است. بیمارستان خلیج فارس به دلیل خدمات‌دهی سریع و کادر مجرب، انتخاب اول بسیاری از افراد برای درمان‌های تخصصی و اورژانسی است.
این بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نقش مهمی در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم بندرعباس و مسافران ایفا میکنند و به‌عنوان بخشی از زیرساخت‌های مهم شهری، اهمیت بسیاری دارند.
جاهای دیدنی بندرعباس:
بندرعباس، مرکز استان هرمزگان و یکی از مهم‌ترین شهرهای جنوب ایران، با ترکیبی از طبیعت بی‌نظیر، تاریخ غنی و فرهنگی متنوع، یکی از مقاصد محبوب گردشگری در ایران است. این شهر، علاوه بر موقعیت استراتژیک در کنار خلیج فارس، دارای اماکن تاریخی و تفریحی متعددی است که هر ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است. در ادامه با جاهای دیدنی بندرعباس آشنا می‌شویم.
اماکن تاریخی بندرعباس:
بندرعباس تاریخی پرفرازونشیب دارد و در طول قرن‌ها، آثار مختلفی از حکومت‌ها و تمدن‌های گوناگون در این شهر به‌جا مانده است. یکی از مهم‌ترین جاهای تاریخی بندرعباس، معبد هندوها است که در دوره قاجار توسط بازرگانان هندی ساخته شده و معماری منحصربه‌فردی دارد. همچنین، حمام گله‌داری که مربوط به دوران صفویه است، یکی دیگر از آثار تاریخی برجسته این شهر است که سبک معماری جنوب ایران را به نمایش می‌گذارد.
- مجموعه برکه‌های باران شامل شش برکه یا آب‌انبار از دوران صفویه است که در گذشته به‌عنوان منبع ذخیره آب شیرین در بندرعباس استفاده میشد. هر برکه چهار دهانه اصلی برای برداشت آب دارد. این برکه‌ها در فضایی مشجر و وسیع در محله استمبیک، خیابان ۲۲ بهمن، پشت موزه خلیج فارس قرار دارند.
- پل لاتیدان در مسیر کاروان لار به بندرعباس برای گسترش امور بازرگانی احداث شد. این پل که به دوره صفویه تعلق دارد، در ۵۰ کیلومتری غرب بندرعباس، نزدیک روستای کلمتلی (لاتیدان)، قرار گرفته است.
- محله باستانی سورو که در غرب بندرعباس قرار دارد، به دوران ساسانیان برمی‌گردد و یکی از مناطق قدیمی و تاریخی شهر به شمار می‌آید.
- خانه احمدی یکی از آثار تاریخی شهر بندرعباس است که به دوره قاجاریه تعلق دارد. این بنا توسط حاج احمد گله‌داری ساخته شد و تحت شماره ۸۵۰۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
- یادگار منبر گپ مربوط به اواخر دوره قاجار است و در بندرعباس، فلکه بلوکی، خیابان امام خمینی، روبه‌روی پاساژ طلا قرار دارد. این اثر تاریخی در ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شماره ۶۷۶۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
- حمام بزرگ به‌عنوان بزرگترین حمام بندرعباس، از دوره قاجار به‌جا مانده و در خیابان امام موسی صدر، نرسیده به چهارراه سازمان، قرار دارد. این اثر در تاریخ ۷ دی ۱۳۸۱ با شماره ۶۴۹۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
- مجموعه آب انبارهای موزه مربوط به دوره صفوی – اوایل دوره قاجار است در بندرعباس، پاسداران جنب اداره کل ارشاد اسلامی واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۷۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موزه های بندرعباس:
- موزه مردم شناسی خلیج فارس:موزه مردم شناسی خلیج فارس بزرگترین موزه هرمزگان به شمار میرود. این موزه در محله ۲۲ بهمن قرار دارد.
- موزه مردم شناسی: حمام گله داری یکی از موزههای شهر بندرعباس واقع در سه دلگشا می‌باشد موزه آب که یکی از زیر مجموعههای خیابان ۲۲ بهمن بندرعباس است . قدمت آن به دوره صفوی می‌رسد.
- موزه مشیری: در گذشته خانه یکی از افراد سرشناس بندرعباس به نام حاج مختار مشیری دوانی بوده و به خانه مشیری معروف شده و در محله سید کامل قرار دارد.
- مسجد ناصری بندر عباس که در سال ۱۳۰۴ هجری قمری ساخته شده است. این مسجد در سال ۱۳۸۶ بازسازی شده است.
- مسجد صحرا باغی این مسجد در سال ۱۳۱۰ هجری قمری بنا شده است. مسجد گله داری تاریخ ساخت آن مربوط به ۱۳۹۶ هجری قمری می باشد.
- مسجد جامع دلگشا در سال ۱۱۷۵ هجری قمری ساخته شد و در خیابان مسجد جامع بندرعباس، واقع در بلوار طالقانی، قرار دارد. این مسجد به‌عنوان یکی از یادگارهای سده‌های ۱۲ و ۱۳ هجری قمری شناخته میشود. بخش قدیمی شبستان آن دارای ستون‌های متعددی است که سرستون‌های گچ‌بری‌شده‌ای شبیه مسجد گله‌داری و مسجد دژگان دارد. شبستان این مسجد یک بخش افزوده نیز دارد.
اماکن تفریحی بندرعباس:
برای علاقه‌مندان به طبیعت و تفریح، بندرعباس مجموعه‌ای از سواحل زیبا و جذاب را در خود جای داده است. ساحل سورو یکی از محبوب‌ترین مقاصد تفریحی شهر است که چشم‌اندازی خیره‌کننده از غروب آفتاب و فعالیت‌های متنوعی مانند ماهیگیری و قایق‌سواری ارائه می‌دهد.
علاوه بر این، نزدیکی بندرعباس به جزایر زیبایی همچون هرمز، قشم و هنگام باعث شده که گردشگران بتوانند از طبیعت بی‌نظیر این جزایر نیز لذت ببرند. جزیره هرمز با خاک‌های رنگارنگ و جاذبه‌های خاصی مثل دره سکوت و غار الهه نمک یکی از محبوب‌ترین مقاصد در نزدیکی بندرعباس است.
جاهای دیدنی مذهبی بندرعباس:
- امامزاده سید کامل
این امامزاده که نسبت آن را به نوادگان موسی بن جعفر (ع) می‌دهند، در محله‌ای به همین نام (سید کامل) قرار دارد و یکی از زیارتگاه‌های مورد احترام مردم بندرعباس است.
- امامزاده شاه محمدتقی
این امامزاده در جوار مسجد جامع و نزدیک به بازار بزرگ بندرعباس واقع شده است و به عنوان یکی از اماکن مذهبی شهر شناخته میشود.
- زیارتگاه خضر
زیارتگاه خضر متعلق به دوران پس از اسلام است و در کنار جاده بندرعباس – سورو قرار دارد. امروزه این زیارتگاه در محوطه پارک هتل هما واقع شده و تاریخ دقیق بنای آن مشخص نیست، اما مورد توجه و احترام مردم محلی قرار دارد.
- عمارت کلاه فرنگی
این بنا که در سال ۱۱۱۰ هجری قمری توسط هلندی‌ها ساخته شد، در گذشته قلعه‌ای با ۱۶ برج و ۳ دروازه بوده و به عنوان اداره گمرک استفاده میشده است. عمارت کلاه فرنگی از جمله آثار تاریخی مهم بندرعباس به شمار می‌آید.
- حمام گله‌داری
این حمام تاریخی از پنج گنبد بزرگ و کوچک تشکیل شده و به حمام شاه عباس نیز معروف است. حمام و مسجد گله‌داری که از قدیمیترین بناهای بندرعباس محسوب می‌شوند، در محله اوزیها قرار دارند. قدمت این بناها به دوره قاجاریه بازمی‌گردد و در سال ۱۳۳۰ به همت حاج احمد گله‌داری مرمت شده‌اند.
- معبد هندوها (بت‌گورو)
این معبد که در سال ۱۳۱۰ توسط هندوهای ساکن بندرعباس و به سبک معماری هندی ساخته شده، توسط معماران هلندی بنا شده است. معبد هندوها امروزه به عنوان موزه تاریخی استفاده میشود و در مرکز شهر و خیابان امام خمینی واقع شده است.
همچنین، خوری به نام گورسوزان در بندرعباس وجود دارد که گفته میشود هندوهای ساکن شهر مردگان خود را در کنار آن می‌سوزاندند و خاکستر آنها را به خور می‌ریختند. امروزه بخشی از فاضلاب شهر از این مسیر وارد خلیج فارس میشود.
بزرگان بندرعباس
بندرعباس، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای جنوب ایران، زادگاه بسیاری از بزرگان و چهره‌های برجسته در حوزه‌های مختلف علم، ادب، هنر و ورزش بوده است. این شهر با داشتن فرهنگ غنی و اقوام متنوع، بستر پرورش افرادی شده که در زمینه‌های مختلف تأثیرگذار بوده‌اند. در ادامه به برخی از بزرگان بندرعباس اشاره می‌کنیم:
دانشمندان و اساتید برجسته
- دکتر احمد مدنی: از چهره‌های برجسته علمی و سیاسی بندرعباس، وی نقش مهمی در عرصه سیاست و آموزش کشور ایفا کرد.
- پروفسور محمدحسین مهدوی‌نژاد: از استادان برجسته حوزه معماری و پژوهشگر شناخته‌شده بین‌المللی.
- دکتر پرویز انصاری: از پژوهشگران برجسته در حوزه پزشکی که خدمات مهمی در درمان و پژوهش ارائه داده است.
نویسندگان و شاعران برجسته
- ابراهیم منصفی: یکی از مشهورترین شاعران و ترانه‌سرایان بندرعباس که با اشعار و ترانه‌های محلی‌اش، تأثیر عمیقی در ادبیات و موسیقی جنوب ایران گذاشته است. وی با استفاده از گویش بندری در اشعارش، فرهنگ منطقه را به زیبایی منعکس کرده است.
- احمد شاملو (در سفرهایش به جنوب): اگرچه زادگاه شاملو بندرعباس نیست، اما تأثیر جنوب و خلیج فارس بر اشعارش محسوس است.
- نرگس نوروزی: نویسنده و پژوهشگر ادبیات جنوب که کتاب‌های ارزشمندی درباره فرهنگ و آداب و رسوم بندرعباس نوشته است.
اساتید نمونه و چهره‌های فرهنگی
- استاد غلامعلی نیازی از اساتید برجسته موسیقی محلی بندرعباس که نقش زیادی در حفظ و گسترش موسیقی سنتی منطقه داشته است.
- استاد محمد کمالی‌نژاد از هنرمندان شناخته‌شده در هنرهای تجسمی که آثارش بازتاب‌دهنده فرهنگ و طبیعت جنوب است.
دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بندرعباس
دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بندرعباس شامل موارد زیر میشود:
- دانشگاه جامع علمی کاربردی استان هرمزگان،
- دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان و دانشگاه هرمزگان.
همچنین، دانشگاه پیام نور در بندرعباس و شهرهایی مانند بستک، میناب، بندرلنگه و حاجی‌آباد شعبه دارد. دانشگاه آزاد اسلامی نیز علاوه بر بندرعباس، در شهرهای بندرلنگه، قشم، بستک، میناب، رودان، هرمز و حاجی‌آباد فعالیت می‌کند.
از دیگر مراکز مهم آموزش عالی، می‌توان به:
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر – واحد بندرعباس
- دانشگاه مذاهب اسلامی – شعبه بندرعباس
اشاره کرد. دانشگاه مذاهب اسلامی از سال ۱۳۹۱ فعالیت خود را آغاز کرده و دو رشته فقه و حقوق امامیه و فقه و حقوق شافعی را ارائه می‌دهد.
این مراکز نقش مهمی در توسعه علمی و آموزشی منطقه ایفا میکنند.
پارک ها و فضای سبز بندرعباس:
بندرعباس، با آب‌وهوای دلپذیر بهاری و فضای زنده و پرجنب‌وجوش، یکی از بهترین مقاصد برای گذراندن تعطیلات نوروز و شب‌نشینی‌های دل‌انگیز محسوب میشود. پارک‌ها و فضاهای سبز این شهر، گزینه‌ای ایده‌آل برای جوانان، نوجوانان و خانواده‌هایی است که به دنبال مکانی برای دورهمی‌های صمیمانه و رویدادهای نوروزی هستند.
پارک‌های محبوب بندرعباس برای تفریح و دورهمی:
- 🌿 پارک غدیر – یکی از بزرگترین و پرطرفدارترین پارک‌های بندرعباس، مناسب برای پیک‌نیک‌های خانوادگی، پیاده‌روی و تفریحات گروهی.
- 🌊 پارک ساحلی سورو – با منظره‌ای فوق‌العاده از دریا، مکانی جذاب برای شب‌نشینی‌های دوستانه و تفریحات آبی.
- 🌴 بوستان دولت – فضایی سرسبز و آرام با امکانات ورزشی، ایده‌آل برای گذراندن لحظاتی خوش در کنار خانواده.
- 🎡 پارک لاله – مناسب برای نوجوانان و جوانانی که به دنبال فضایی برای تفریح و سرگرمی هستند.
نوروز در بندرعباس فرصتی عالی برای بهره‌بردن از این فضاهای زیباست. اگر به دنبال جایی برای دورهمی‌های خانوادگی، شب‌نشینی‌های پرانرژی یا تفریحات گروهی هستید، این پارک‌ها بهترین انتخاب‌ها برای شما خواهند بود! 🌟
لیست کامل پارک ها و فضای سبز بندرعباس
حمل و نقل در بندرعباس
فرودگاه بین‌المللی بندرعباس
فرودگاه بین‌المللی بندرعباس یکی از مهم‌ترین فرودگاه‌های جنوب ایران است که به دلیل موقعیت استراتژیک خود در منطقه، عضو IATA بوده و روزانه میزبان ۴۰ تا ۷۰ پرواز داخلی و بین‌المللی است. این فرودگاه نقش پررنگی در جابه‌جایی مسافران و اتصال بندرعباس به مقاصد داخلی و خارجی ایفا می‌کند.
موقعیت و نحوه دسترسی به فرودگاه بندرعباس
فرودگاه بندرعباس در ۸ کیلومتری جنوب شرقی شهر بندرعباس قرار دارد و از طریق بلوار شهید باهنر می‌توان به آن دسترسی داشت. مسافران برای رسیدن به فرودگاه می‌توانند از گزینه‌های مختلف حمل‌ونقل استفاده کنند:
🚖 تاکسی‌های فرودگاهی: به‌صورت ۲۴ ساعته در محوطه فرودگاه مستقر هستند.
🚌 اتوبوس‌های شهری: مسیرهای مشخصی از مرکز شهر به فرودگاه دارند.
🚗 خودروی شخصی: با وجود پارکینگ‌های متعدد در فرودگاه، امکان پارک خودرو برای مسافران فراهم است.
ترمینال‌ها و امکانات فرودگاه
✈ ترمینال پروازهای داخلی: ارائه خدمات به مسافران پروازهای داخلی، شامل سالن انتظار، باجه‌های پذیرش، کافی‌شاپ و فروشگاه‌های مسافرتی.
🌍 ترمینال پروازهای بین‌المللی: ارائه خدمات گمرکی، باجه‌های کنترل گذرنامه، دفاتر فروش بلیط و سایر امکانات مربوط به پروازهای خارجی.
فرودگاه بین‌المللی بندرعباس با امکانات مدرن و موقعیت مناسب خود، یکی از مهم‌ترین قطب‌های حمل‌ونقل هوایی در جنوب کشور محسوب میشود و نقش مهمی در تسهیل سفرهای داخلی و بین‌المللی ایفا می‌کند.
از فرودگاه بندرعباس بیشتر بدانید
حمل و نقل عمومی در بندرعباس – اتوبوس‌های شهری
با توجه به شرایط آب‌وهوایی گرم بندرعباس، از سال ۱۳۸۵ تعداد زیادی اتوبوس‌های کولردار به ناوگان حمل‌ونقل عمومی این شهر اضافه شده‌اند تا شهروندان و مسافران بتوانند با راحتی بیشتری در سطح شهر تردد کنند.
مسیرهای اصلی و پررفت‌وآمد اتوبوس‌های شهری
اتوبوس‌های شهری بندرعباس در مسیرهای پرتردد و مهمی فعالیت دارند که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
🚏 خیابان آیت‌الله غفاری – یکی از شریان‌های اصلی شهر که دسترسی به بسیاری از مراکز اداری و تجاری را فراهم می‌کند.
🚏 مسیر کوی ۲۲ بهمن و شهرک توحید – پوشش‌دهنده مناطق مسکونی پرجمعیت و محلات مهم.
🚏 کمربندی بندرعباس – ارتباط‌دهنده مناطق مرکزی با محلات حاشیه‌ای و شهرک‌های اطراف.
🚏 ترمینال نخل ناخدا – یکی از مهم‌ترین ایستگاه‌های ارتباطی برای جابه‌جایی بین‌شهری.
🚏 زیباشهر، آزادشهر، کوی ملت و امیرآباد – پوشش‌دهنده مناطق مختلف شهری و مسیرهای مورد استفاده دانشجویان و کارمندان.
مدت زمان انتظار و امکانات اتوبوس‌ها
⏳ مدت زمان انتظار اتوبوس‌ها در مسیرهای اصلی معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه متغیر است، اما در ساعات اوج ترافیک یا روزهای خاص ممکن است این زمان افزایش یابد.
