
وبلاگ سپهران | جشنوارهها | در جشن آب ارمنستان چه میگذرد
جشن آب ارمنستان، جشنی به وسعت تاریخ و فرهنگ کشور ارمنستان است. تصور کنید در دل تابستان و گرمای تیر و مرداد، در شهری قدم میزنید که ناگهان از هر طرف آب روی شما پاشیده میشود؛ نه از روی شوخی، بلکه بهعنوان بخشی از یک جشن ملی! این اتفاق نه صحنهای از یک فیلم، بلکه واقعیتی است که هر سال در ارمنستان رخ میدهد. جشن وارداوار یا همان جشن آب ارمنستان، یکی از قدیمیترین مراسم این کشور است؛ آیینی که از دل اسطورهها و باورهای باستانی برخاسته، اما امروز به یک جشن شاد و جهانی تبدیل شده است. روزی که مردم بدون توجه به سن، جایگاه اجتماعی یا حتی غریبه بودن، تنها یک قانون دارند: «خیس شو و بخند!»
اگر دنبال سفری متفاوت، تجربهای هیجانانگیز و لمس فرهنگ مردمی ارمنستان هستید، وارداوار همان رویدادی است که باید در تقویم سفر خود ثبت کنید.
وارداوار، بزرگترین جشن آب در ارمنستان است؛ سنتی که قرنها قدمت دارد و امروزه به یک رویداد شاد و عمومی تبدیل شده است. این جشن ۱۴ هفته پس از عید پاک مسیحیان و در یکی از گرمترین روزهای جولای برگزار میشود. کودکان، جوانان و حتی سالمندان با سطل، تفنگ آبپاش، شلنگ یا هر چیزی که بشود با آن آب پاشید، به خیابانها میآیند و بیمحابا همدیگر را خیس میکنند.
در روز جشن آب ارمنستان، مرزی میان تماشاگر و شرکتکننده وجود ندارد؛ هر کسی که پا در خیابان بگذارد احتمال دارد ناگهان یک سطل آب سرد از بالکن روی سرش خالی شود! حتی نیروهای آتشنشانی نیز با شلنگهای بزرگ آب، وارد بازی میشوند و فضای شهر را کاملاً َشاد و هیجانانگیز میکنند. پس اگر در این زمان در ایروان یا سایر شهرهای ارمنستان هستید، بهتر است لباس راحت بپوشید و آماده خیس شدن باشید؛ چون در این روز هیچکس از آب در امان نیست!
هرچند گرمای تابستان بهانه خوبی برای جشن آب ارمنستان است، اما ریشه وارداوار بسیار عمیقتر بوده و به سالیان بسیار قبل برمیگردد. این جشن از سنتهای کهن مردم ارمنستان سرچشمه گرفته و بعدها با آیین مسیحیت درهم آمیخته است. وارداوار نمادی از پاکی، شادمانی، باروری و تجدید زندگی بوده و همچنان برای مردم این کشور ارزش فرهنگی ویژهای دارد.

وارداوار یکی از کهنترین آیینهای مردم ارمنستان است؛ سنتی که قدمت آن به دوره پیش از مسیحیت بازمیگردد. در باورهای باستانی ارمنیها، این جشن برای بزرگداشت الههای به نام آستقیک برگزار میشد؛ الههای که نماد عشق، زیبایی، زایش و آب بود. نام وارداوار نیز از واژه «وارد» (به معنای گل سرخ) گرفته شده است؛ گلی که به آستقیک نسبت داده میشد. بخش دوم نام یعنی «وار» به مفهوم «پاشیدن، ریختن یا بالا رفتن» است و در کنار هم معنایی شبیه «افشاندن گل» یا «جشن گلپاشی و آبپاشی» میسازد.
با ورود مسیحیت، بسیاری از آیینهای باستانی ارمنستان فراموش شدند، اما وارداوار به شکل دیگری حفظ شد. کلیسا این جشن را به مناسبت رویداد دینی «تجلی مسیح» بازتفسیر کرد و آبپاشی که در گذشته نماد احترام به الهه آب بود، به نشانه «پاکی، بخشش و شستوشوی گناهان» معنا گرفت. با این حال، روح شاد و مردمی جشن تغییر نکرد و جشن آب ارمنستان همچنان به صورت یک مراسم عمومی و سراسر شادی برگزار میشود.
گرچه مفهوم جشن در طول تاریخ تغییر کرده، اما نام باستانی آن همچنان حفظ شده است. دلیلش این است که وارداوار یا همان جشن آب ارمنستان فقط یک آیین مذهبی نیست؛ بخشی از هویت فرهنگی ارمنیهاست. این جشن از گذشته تا امروز، ترکیبی از اسطوره، طبیعت، آب، عشق و زندگی بوده و همین اصالت فرهنگی باعث شده باوجود گذر زمان، نام قدیمی آن تغییر نکند. امروزه وارداوار فقط مخصوص مردم ارمنستان نیست؛ گردشگران زیادی از سراسر دنیا برای تجربه این جشن به ارمنستان سفر میکنند. در روز جشن، هیچکس در خیابانها خشک نمیماند! آب، اصلیترین زبان ارتباط مردم با هم است و کسی قبل از پاشیدن آب از شما اجازه نمیگیرد.

برای اینکه در شور و هیجان جشن وارداوار شرکت کنید، باید در یکی از روزهای ماه جولای (ژوئیه) خودتان را به ارمنستان برسانید. برای این سفر چند گزینه مختلف پیش روی شماست، اما انتخاب مناسب بسته به زمان، بودجه و سبک سفر شما فرق میکند.
اگر طرفدار سفرهای جادهای هستید، میتوانید از ایران بهصورت زمینی وارد ارمنستان شوید. این کار هم با اتوبوس امکانپذیر است و هم با خودرو شخصی.
اتوبوسهای مستقیم تهران – ایروان در پایانه غرب (آزادی) و پایانه بیهقی (آرژانتین) قابل رزرو هستند. معمولاً تعداد سرویسهای پایانه آزادی بیشتر است و بنابراین احتمال پیدا کردن بلیط در تاریخ دلخواه بالاتر خواهد بود.
همه اتوبوسها به مقصد نهایی ایروان حرکت میکنند و قیمت بلیط بسته به نوع اتوبوس، امکانات و شرکت ارائهدهنده فرق دارد.
اگر ترجیح میدهید با ماشین خودتان راهی سفر شوید، باید مسیرتان را به سمت مرز نوردوز در آذربایجان شرقی تنظیم کنید. مسیر طولانی است، پس همراه داشتن آب، میانوعده و وسایل موردنیاز سفر جادهای ضروری است.
| مسیر | فاصله | زمان رانندگی |
|---|---|---|
| تهران – تبریز | ۶۲۴ کیلومتر | ۶ ساعت و نیم |
| تبریز – جلفا | ۱۳۹ کیلومتر | ۱ ساعت و ۲۰ دقیقه |
| جلفا – سیهرود | ۴۷ کیلومتر | ۵۰ دقیقه |
| سیهرود – مرز نوردوز | ۶۲ کیلومتر | ۱ ساعت و ۱۰ دقیقه |
| نوردوز – ایروان | ۳۸۳ کیلومتر | حدود ۷ ساعت و ربع |
بعد از عبور از مرز، یک مسیر نسبتاً طولانی تا پایتخت ارمنستان پیش روی شماست که در نهایت به خیابانهای خیس و پرهیجان جشن آب میرسد.
اگر زمان برایتان مهم است و نمیخواهید چندین ساعت در راه باشید، پرواز به ایروان بهترین گزینه است. پروازهای تهران–ایروان معمولاً در سه گروه قرار میگیرند:
| نوع پرواز | زمان تقریبی |
|---|---|
| بدون توقف | حدود ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه |
| یک توقف | بیش از ۵ ساعت |
| چند توقف | بیش از ۸ ساعت |
هرچه پرواز مستقیمتر باشد، هزینه بیشتر است؛ بنابراین انتخاب نهایی به بودجه و میزان عجله شما بستگی دارد.
در صورتی که نمیخواهید درباره مسیر، توقفها، هتل و موارد جانبی تصمیم بگیرید، تورهای ارمنستان برای جشن وارداوار یک گزینه کمدردسر محسوب میشوند. تورهای زمینی معمولاً از مرز نوردوز عبور میکنند و مقصد نهاییشان شهر ایروان است. هزینه تورها بسته به نوع خدمات، مدت اقامت، وسیله نقلیه و شهر مبدأ متفاوت است.

سفر به ارمنستان برای شهروندان ایرانی بدون نیاز به ویزا امکانپذیر است. یعنی فقط با پاسپورت معتبر میتوان وارد این کشور شد. با این حال چند نکته مهم را باید در نظر داشته باشید:
| مورد لازم | توضیحات |
|---|---|
| پاسپورت | حداقل ۶ ماه اعتبار از زمان خروج از ایران |
| بلیط رفتوبرگشت | مخصوص سفر هوایی (ممکن است در فرودگاه بررسی شود) |
| بیمه مسافرتی | الزامی نیست، اما بسیار توصیه میشود |
| گواهینامه بینالمللی | در صورت سفر با خودرو شخصی |
| مدارک خودرو + کاپوتاژ | برای خروج قانونی خودرو از کشور |
اگر با اتوبوس یا تور سفر میکنید، معمولاً بخش زیادی از مراحل اداری توسط شرکت برگزارکننده انجام میشود.

وارداوار یک جشن کاملاً آزاد و هیجانی است؛ بنابراین بهتر است آماده باشید!

اگر میخواهید فقط تماشاچی باشید یا از بهترین نقاط فیلم و عکس بگیرید، این مناطق معمولاً شلوغترین و جذابترین نقاط شهر هستند:
| نام مکان | چرا مناسب است؟ |
|---|---|
| میدان جمهوری (Republic Square) | مرکز اصلی شهر، پرجمعیتترین نقطه در روز جشن |
| آبشار ایروان (Yerevan Cascade) | فضای باز، پلههای سنگی و چشمانداز شهری برای عکاسی |
| پارک عاشقان (Lovers’ Park) | مناسب خانوادهها و کودکان |
| دریاچه قوها (Swan Lake) | محل تجمع جوانها و بازیهای آبپاشی گروهی |
| خیابان شمالی (Northern Avenue) | مرکز خرید، کافهها و فضای مناسب گردشگران |
برای گرفتن عکس در جشن آب ارمنستان موارد زیر را رعایت کنید:

در روز برگزاری جشن آب ارمنستان، برنامهها معمولاً از ساعتهای ابتدایی صبح آغاز میشود. نخست، مراسم مذهبی مربوط به تجلی حضرت مسیح در کلیساهای ارمنستان برگزار شده و پس از آن کشیشها آیین تقدیس آب و دعا برای برکت محصولات را انجام میدهند. در این بخش، میوه سیب جایگاه ویژهای دارد و بهعنوان نماد باروری و برکت، میان مردم توزیع میشود.
پس از پایان آیین کلیسایی، جشن وارد مرحله مردمی و شاد خود میشود. در بخشهای مختلف شهر میتوان جلوههای گوناگون جشن را دید؛ از آزاد کردن کبوترها به نشانه صلح و پاکی گرفته تا اجرای سرودها و رقصهای محلی، نمایشهای سنتی، بازیهای گروهی و موسیقی فولکلور.
در کنار این برنامهها، غرفههای غذاهای سنتی، هنرهای دستی و محصولات بومی برپا میشود و فضای شهر کاملاً پرهیجان و پرنشاط است. اما نقطه اوج مراسم، زمانی است که مردم به خیابانها میآیند و مرحله اصلی جشن یعنی آبپاشی همگانی آغاز میشود؛ جایی که مرز میان تماشاچی و شرکتکننده از بین میرود و همه وارد بازی آب میشوند.
جشن آب ارمنستان فقط یک مراسم آبپاشی ساده نیست؛ پیوندی است میان اسطورههای کهن، آیینهای مذهبی و شادی جمعی مردم. این جشن نشان میدهد که سنتها، اگر با روح زندگی روزمره آمیخته شوند، میتوانند از دل تاریخ وارد دنیای امروز شوند و همچنان الهامبخش شادی و همدلی باشند.
وارداوار فرصتی است برای لمس واقعی فرهنگ ارمنیها؛ فرهنگی که در آن عشق، زیبایی، پاکی و دوستی در قالب آب جاری میشود. اگر به دنبال سفری هستید که فقط به دیدن جاذبهها خلاصه نشود و شما را درگیر تجربهای زنده، مردمی و فراموشنشدنی کند، جشن آب ارمنستان یکی از بهترین انتخابهاست. پس اگر قصد سفر دارید، فقط به خنک شدن فکر نکنید؛ آماده باشید تا خیس شوید، بخندید و یکی از متفاوتترین جشنهای جهان را از نزدیک تجربه کنید.
سوالات متداول