
وبلاگ سپهران | هواپیمایی | لیوری هواپیما؛ خلاقانهترین طرح های بدنه هواپیما
ظاهر بیرونی هواپیما، نخستین چیزیست که مسافران پیش از ورود به هواپیما میبینند. این همان «لیوری» هواپیماست؛ مجموعهای از نمادها، رنگها، نشانها و طرحهایی که بر بدنه و دم هواپیما نقش میبندند. لیوری، شیوهای برای شخصیسازی ظاهر هواپیماست که نهتنها هویت بصری یک ایرلاین را بازتاب میدهد، بلکه میتواند در تبلیغات، رویدادها یا حتی بهعنوان اثری هنری بهکار گرفته شود.
واژهی «لیوری» در ابتدا به پوشش رسمی خدمتکاران سلطنتی اطلاق میشد و بعدها به تزئینات بیرونی کالسکهها، قطارها و در نهایت هواپیماها راه یافت. در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، بسیاری از ایرلاینها به طرحهای ساده و کلاسیک روی آوردند. رنگ سفید بدنهی هواپیما که باعث کاهش جذب گرما و در نتیجه کاهش مصرف سوخت میشود، به رنگ غالب در بین هواپیماها تبدیل شد؛ اما خطوط هوایی با افزودن نقش و رنگ، ظاهر هواپیماهای خود را متمایز کردند. تا آنجا که حتی دنیای مد هم بر انتخاب لیوری اثر گذاشت و این طراحیها بهتدریج با روندها و شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زمانه هماهنگ شدند.
دلایل اصلی انتخاب لیوری:
از آنجا که رنگهای خاص یا طرحهای پیچیده نیازمند هزینههای نگهداری هستند، برخی ایرلاینها به طرحهای ساده و مینیمال روی میآورند. در ادامه به خلاقانهترین لیوریهای هواپیما نگاهی میاندازیم.
هواپیمای جدید آلاسکا ایرلاینز با تم دیزنیلند ریزورت، داستان پرنسس تیانا را به آسمانها میبرد؛ طرحی رنگارنگ برگرفته از انیمیشن شاهزاده و قورباغه. این نخستینبار است که تصویر یک پرنسس دیزنی روی بدنهی هواپیما نقش میبندد. لیوری در ۱۶ می ۲۰۲۵، همزمان با جشن هفتادمین سالگرد دیزنیلند، رونمایی شد و نخستین پرواز خود را از پورتلند به سانتا آنا انجام داد. اجرای این نقاشی بیش از ۲,۰۰۰ ساعت طول کشید و جزئیاتی شاد دارد: لوئیس تمساح در میان نیلوفرهای مرداب، رد درخشان کرمهای شبتاب از دماغه تا دم، و تصاویر ماما اودی و پرنس ناوین روی وینگلتها. این طراحی، سفر به دیزنیلند را هیجانانگیزتر میکند.
شرکت هواپیمایی Brussels Airlines با تبدیل هواپیماهای A320 خود به نمادهایی از فرهنگ ملی بلژیک، ارادت خود را به میراث این کشور نشان میدهد. یکی از رنگآمیزیهای برجسته این شرکت، شخصیت افسانهای کتابهای کمیک تن تن است که برای بسیاری در سراسر جهان یک قهرمان دوران کودکی بهشمارمیآید. با زیباییشناسی انیمیشنی و جذابیت نوستالژیک خود، این هواپیما سفر لذتبخشی از میراث هنری بلژیک را به مسافران ارائه میدهد. این رنگآمیزی بخشی از مجموعهی لیوریهای هنری «Belgian Icons» در این شرکت هواپیمایی است که با طرحهای منحصربهفردش، به تبلیغ میراث غنی بلژیک در مقیاس جهانی میپردازد.
شرکت هواپیمایی پرتغالی Hi Fly با رنگآمیزی ویژهای بر روی هواپیمای ایرباس A330-300، به آگاهیسازی درباره آلودگی اقیانوسها پرداخته است. نیمی از بدنه هواپیما به رنگ آبی تیره، نماد زبالههای پلاستیکی، و نیمه دیگر به رنگ آبی روشن، نمایانگر اقیانوسهای پاک است. این هواپیما به عنوان بخشی از کمپین جهانی آگاهسازی به بیش از 60 مقصد در پنج قاره سفر کرده و هدف آن هشدار به این واقعیت است که در صورت عدم اقدام، در آینده نزدیک تعداد زبالههای پلاستیکی از ماهیها پیشی خواهد گرفت. هواپیمایی Hi Fly همچنین در تلاش است تا به عنوان یک ایرلاین «بدون پلاستیک یکبارمصرف» شناخته شود.
با ورود نخستین ایرباس A350-900 به ناوگان خطوط هوایی سوئیس، این شرکت از لیوری ویژهای با نام «Wanderlust» رونمایی کرد؛ طرحی الهامگرفته از عناصر سنتی و نمادهای فرهنگی سوئیس. این اثر توسط هنرمند سوئیسی فریدریک سیگل طراحی شده و ترکیبی خلاقانه از سازههای بزرگ، جاذبههای گردشگری، هنرهای سنتی و رویدادهای ورزشی را به تصویر میکشد. این لیوری همچون یک گالری هنری در آسمان، دعوتی است به کشف تنوع و زیباییهای سوئیس. مسافران میتوانند از طریق وبسایت اختصاصی جزئیات این طراحی را کاوش کنند و با حل معماها برندهی جوایزی ویژه شوند. مهمترین جایزه، یک جفت بلیت بیزینس کلاس رفت و برگشت با ایرباس A350-900 جدید سوئیس است.
هواپیمای بوئینگ 737-800 شرکت GOL با ریجستر PR-GUO، همزمان با جام جهانی ۲۰۱۴، با همکاری دوقلوهای هنرمند برزیلی اوتاویو و گوستاوو پاندولفو به یک اثر هنری پروازی تبدیل شد. آنها طی یک هفته کار فشرده و با استفاده از ۱۲۰۰ اسپری رنگ، بدنه هواپیما را با مجموعهای از پرترههای زرد و قهوهای رنگآمیزی کردند؛ تصاویری که نماد مردم و هواداران تیم ملی برزیل بودند. این هواپیمای خاص که «Graffiti Jet» نام گرفت، تیم ملی برزیل را میان شهرهای میزبان جابهجا میکرد و رویای «قدم زدن روی ابرها» را برای همه به تصویر میکشید؛ پیوندی منحصربهفرد میان هنر خیابانی و هوانوردی.
هواپیمایی امارات با لیوری جدید خود تجربهی تحویل سریع را بازتعریف کرد؛ طرحی الهامگرفته از کاغذ کرافت که بدنهی A380 را شبیه بستهای قهوهایرنگ نشان میدهد. در بخشهایی از بدنه، بسته گشوده شده و پرچم امارات در دم و نشان Emirates Courier Express در دو طرف هواپیما نمایان شده است. این نشان روی موتورها نیز دیده میشود و برند قرمز Emirates در زیر بدنه نقش بسته است. مهر «Special Delivery» و چند مهر حملونقل جهانی، جلوهای واقعیتر به طرح دادهاند. پیام این لیوری، نمایش توانمندی Emirates در ترکیب ناوگان پهنپیکر با شبکهی جهانی SkyCargo است.
بوئینگ 757-200 شرکت Icelandair به نام «Hekla Aurora» زیبایی شگفتانگیز شفق قطبی را به نمایش میگذارد. رنگآمیزی این هواپیما ترکیبی از رنگهای سبز، آبی و بنفش است که شبهای زمستانی ایسلند را تداعی میکند. داخل هواپیما، نورپردازی LED همراستا با این تم، مسافران را در درخشش نورهای قطبی غوطهور میسازد. این هواپیما بخشی از کمپین #MyStopover است که مسافران را به توقف در ایسلند هنگام سفرهای ترانزیت بین اروپا و آمریکای شمالی دعوت میکند. این لیوری نه تنها به ویژگی منحصربهفرد ناوگان Icelandair تبدیل شده است، بلکه میراث ملی ایسلند را به تصویر میکشد.
فلایسپهران، نخستین ایرلاین ایرانی است که با طراحی متفاوت دم و بدنهی هواپیما، جلوهای نوآورانه از یک لیوری خلاقانه را در آسمان ایران به نمایش گذاشت. این طرح ویژه با قلبی سرخ بر پهنهی آبی آسمان، ادای احترامی به اعضای باشگاه مشتریان RedMiles است. بوئینگ 737 سپهران با رجیستر EP-FSV نمادی از پیوند صمیمی و متعهد این شرکت با مسافران وفادار خود است؛ پیامی ساده اما پرمعنا: «قلب سپهران برای شما میتپد». این هواپیما نخستین بار مسافران را از تهران به مشهد برد و درحالحاضر نیز در مسیرهای مختلف هواپیمایی سپهران، همراه و همسفر آنهاست.