مشهورترین برج‌ های کج جهان

برج های کج جهان  «معماری»، یکی از قدیمی‌ترین و اساسی‌ترین هنرهای انسان است که در طول تاریخ با بشر همراه و همگام بوده است، فرهنگ جوامع را نیز می‌توان در معماری بسیاری از روایت‌های تاریخی در رج‌های آجری ساختمان‌های تاریخی جستجو نمود.

این هنر کاربردی به‌مرور زمان، از صرف سرپناه بودن خارج و به نماد و الگوی فرهنگی – مذهبی جوامع تبدیل شد.
امروزه بسیاری از ساختمان و برج‌های تاریخی به‌جای مانده با چنین کارکردی تبیین و تعریف می‌شوند.

از منظری دیگر این ساختمان‌ها کارکرد دیگری نیز دارند که البته با ماهیت و دلیل وجودی آن‌ها در تضاد بوده و اساساً هیچ‌گاه برای احقاق این منظور بنا نشده‌اند. یکی از این کارکردها، منظر گردشگری بناهای تاریخی است که شکل ساده و ابتدایی این قبیل از کارکردهاست، قدمت تاریخی، روند اتفاقات پیش‌آمده برای بنا، تعلق آن‌ها به فردی نامدار یا رخداد تاریخی و … می‌تواند اهمیت گردشگری این قبیل از بناها را افزایش دهد.
در همین دسته از بناها، اما عمارت ها و ساختمان‌هایی هستند که افزونه‌ای بیش از دیگر همسانان خود دارند. اتفاقی در ساخت یا مراحل نگهداری این بناها، امروزه دلیل عمده جذابیت این قبیل از ساختمان‌های تاریخی است.
بررسی امروز ما بر معرفی مشهورترین برج‌ های کج جهان متمرکز است و امیدواریم این سیر جذاب با انواع دیگری از این بناهای تاریخی ادامه پیدا کند. با وبلاگ سپهران همراه ما باشید.

برج های کج جهان از تصویر تا واقعیت:

• برج کلیسای سورهوسن (آلمان)
• برج کلیسای فرانکن هوسن (آلمان)
• برج بدوم (هلند)
• برج پیزا (ایتالیا)
• برج‌های بولونیا (ایتالیا)
• برج تپه ببر پاگودا (چین)
• برج اود کرک (هلند)
• برج ترونی (لهستان)
• برج نوینسک (روسیه)
• معبد هما (هند)
• برج بیگ بن (بریتانیا)
• ارگ کریم‌خان زند (ایران)

 

برج کلیسای سورهوسن (آلمان)

بیشترین میزان کج بودن در میان برج‌های جهان، به برج «کلیسای سورهوسن» اختصاص دارد که در حال حاضر درجه کج بودن آن ۵٫۱۹۳ درجه است که مقایسه ساده آن با زاویه ۱٫۲۲ درجه‌ای «برج پیزا» به‌خودی‌خود نمایانگر اعجاب‌انگیز بودن آن است.

ارتفاع برج قرون‌وسطایی ۳۲ متر است و ساخت آن به سال ۱۴۹۵ بازمی‌گردد. فرایند کج شدن تدریجی برج از قرن نوزدهم آغاز شد. دلیل کارشناسی این اتفاق باتلاقی بودن بستری است که کلیسا بر روی آن بنا شده است، برای مقابله با فرونشست بنا در باتلاق، تمهیداتی اندیشیده شد که یکی از آن‌ها تدارک پی از چوب بلوط بود که این انتخاب غیراصولی، به‌خودی‌خود مهم‌ترین و شاید تنها دلیل کج شدن برج کلیسا به شمار می‌آید. پوسیدگی چوب بلوط درگذر زمان به روندی منجر شد که ادامه آن در عصر حاضر همچنان پابرجاست.

 

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
SUURHUSEN TOWER	1945	برج سورهوسن

برج کلیسای فرانکن هوسن (آلمان)

این کلیسا که در سال ۱۶۳۸ در شهر «باد فرانکن هاوزن» در کشور «آلمان» ساخته‌شده است، خیلی زود به سبب قرار گرفتن بستر آن در محدوده چشمه‌های آب زیرزمینی، به سازه‌ای ناپایدار تبدیل شد، به‌گونه‌ای که برج آن تقریباً در یکی دو سال نخست ساخت کلیسا از تقارن خارج و به‌تدریج به سطح زمین گرایش پیدا کرد، شدت زاویه کج این برج به حدی است که امروزه با ۴٫۸ درجه به نسبت سطح قائم، در ردیف دوم از لیست کج‌ترین سازه‌های معماری جهان قرار گرفته است.

ادامه این روند و عدم به نتیجه رسیدن تلاش مهندسین در مهار آن منجر به قطع امید کارشناسان از ادامه حیات آن شده و به ظن گروه بسیاری از مهندسان به‌زودی قسمت‌هایی از کلیسا و ازجمله برج آن دچار ریزش و تخریب شود.

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
FRANKENHAUSEN TOWER	1638	برج فرانکن هوسن

برج بدوم (هلند)

ناقوس «کلیسای جامع شهر بدوم» در «هلند»، یکی دیگر از برج‌های کج جهان است که با ارتفاعی در حدود ۳۶ متر، ۲٫۱۶ متر انحراف دارد. این میزان از انحراف با لحاظ تفاوت ارتفاع باعث شده تا این برج در رتبه بالاتری از «برج پیزا» قرار بگیرد.

مهار ادامه افزایش شیب، شرایط برج را هم‌اکنون در موقعیت مناسب و پایداری قرار داده، اما همچنان نتوانسته روند تدریجی کج شدن آن را متوقف سازد.

 

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
BEDUM TOWER	——	برج بدوم

برج پیزا (ایتالیا)

این برج به‌طورقطع معروف‌ترین برج کج جهان است و برای بسیاری نخستین و تنها تصور از کج بودن یک عمارت را به ذهن تداعی می‌کند.

برج در شهر «پیزا» در «ایتالیا» واقع‌شده و ارتفاع آن در قسمت کوتاه‌تر ۵۵.۸۶ و در بخش بلندتر بنا به ۵۶.۶۷ متر می‌رسد.

آغاز ساخت این برج به سال ۱۱۷۳ میلادی بازمی‌گردد. برج درواقع با این رویکرد بنا شد که نمادی برای کلیسای جامع شهر باشد؛ اما خیلی زود درحالی‌که تنها سه‌طبقه از آن ساخته‌شده بود، خمیدگی‌اش به سمت جنوب شرقی آغاز شد که همین اتفاق به توقف ساخت آن به مدت یک‌صد سال انجامید. پس‌ازاین مدت در ۱۲۳۴ معمار دیگری بنام «پیزانو» ادامه کار را بر عهده گرفت اما نتوانست چاره‌ای بر خمیدگی برج پیدا کند. بعد از او نیز کار نصب قوس‌های برج بر عهده فرد دیگری گذاشته شد تا اینکه درنهایت ساخت «برج پیزا» در شرایط کنونی به پایان رسید و برج درنهایت به ارتفاع ۵۶٫۷۰ متر دست‌یافت.

میزان کجی برج در ابتدای امر زاویه ۶٫۳ درجه نسبت به سطح قائم بود، این روند امروزه ادامه پیداکرده و در حال حاضر برج به طرز اعجاب‌آمیزی ۲/۴ متر از خط اصلی خود منحرف‌شده است و همچنان این روند ادامه دارد. به‌گونه‌ای که صاحبان امر معتقدند با احتساب انحراف ۲٫۵ سانتیمتری برج در هرسال، طی کمتر از هشتاد سال دیگر بنا به‌صورت کامل بایستی سقوط کند که البته برای جلوگیری از آن تمهیداتی صورت پذیرفته است.

کارشناسان علت اصلی انحراف برج را به خاک زیربنای آن مربوط می‌دانند که مجموعه‌ای از شن، خاک و رس آبرفتی است.

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
PISA TOWER	1173	برج پیزا

برج‌های بولونیا (ایتالیا)

«برج گاریسندا» با ارتفاع ۴۸ متر یکی از دو برج معروف شهر «بولونیا» است که به همراه «برج آسینلی» (با ارتفاع ۹۷ متر) در خلال سال‌های ۱۱۰۹ تا ۱۱۱۹ ساخته‌شده است. دلیل معروفیت این دو برج که به‌نوعی نماد شهر «بولونیا» به شمار می‌آیند، جدا از قدمت چند صدساله آن‌ها، قرارگیری‌شان در لیست برج‌های کج جهان است، کارشناسان دلیل کج شدن تدریجی این برج‌ها را از اواسط قرن چهاردهم به دلیل وجود خاک نرم در زیر «گاریسندا» اعلام نموده‌اند.

روند تدریجی کج شدن برج‌ها البته امروزه تا حد زیادی متوقف‌شده، بااین‌حال در حال حاضر برج «آسینلی» ۱٫۳ درجه و «گاریسندا»، ۴ درجه انحراف پیداکرده‌اند.

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
BOLOGNA TOWER ITALY	1109- 1119	برج های بلونیا

برج تپه ببر پاگودا (چین)

«پاگودایوآنیان» در سال ۹۶۱ میلادی در تپه‌ای معروف به «ببر» در استان «سوژو» با ارتفاعی در حدود ۴۷ متر به‌صورت شش‌ضلعی و در هفت‌طبقه بنا شد.

قرارگیری قسمتی از پی این معبد بودائی بر بستر سنگی و بخش دیگر آن بر سطح خاک منجر به آن شد که براثر رسوب خاک در طی بیش از هزار سال، برج به‌تدریج کج شود به‌گونه‌ای که میزان آن هم‌اکنون به زاویه سه درجه از سطح بستر رسیده است. تجربه مهار کج شدن تدریجی در این برج موفق‌تر از انواع دیگر است و تزریق بتن در قسمت خاکی فونداسیون، وضعیت برج را به نسبت قبل مستحکم‌تر و مقاوم‌تر نموده است.

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
YUNYANSIPAGODA TOWER	1961	برج تپه ببر پاگودا

برج اود کرک (هلند)

کلیسای قدیمی «اود کرک» در شهر «دلفت» در کشور «هلند» که سه سده پس از ساخت کلیسا در خلال سال‌های ۱۳۲۵ تا ۱۳۵۰ میلادی به‌عنوان برج ناقوس به آن اضافه‌شده است، با ارتفاعی در حدود ۷۵ متر یکی دیگر از برج‌های کج جهان است که به سبب ناپایداری شالوده آن به این لیست افزوده‌شده است.

«پی» برج بر روی کانالی قرار دارد که اگرچه در زمان ساخت پر شده بود، اما همچنان ناپایدار باقی‌مانده بود. لذا معماران در ادامه ساخت برج سعی کردند در هر طبقه از این انحراف جلوگیری به عمل‌آورند، تلاشی که گویی مؤثر نیفتاده و همچنان به‌جز چهار برجک بالایی آن، مابقی برج کج باقی‌مانده‌اند.

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
OUDE KERT TOWER NETHERLANDS	1325-1350	برج اود کرک

برج ترونی (لهستان)

«ترونی» در قرن سیزده میلادی به‌عنوان بخشی از دیوار دفاعی شهر ساخته شد، اما از قرن هجدهم کاربرد آن تغییر یافت و از آن زمان تاکنون در انواع کاربری‌های متفاوت همچون «زندان»، «آهنگری»، «تفنگ خانه»، «فروشگاه» و «کافی‌شاپ» ادامه حیات داده است.

علت کج شدن این برج به‌مانند دیگر سلف‌های خود، قرارگیری آن بر بستری ناپایدار است که منجر شده بخش بالایی آن ۱٫۵ متر از حالت عمود انحراف پیدا کند. این روند البته امروزه متوقف‌شده و بیم فروریختن این اثر تاریخی ارزشمند ازمیان‌رفته است.

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
TRONI TOWER	قرن 13 میلادی	برج ترونی

برج نوینسک (روسیه)

این برج به دستور «پتر کبیر» در خلال سال‌های ۱۷۲۱ تا ۱۷۴۵ با ارتفاعی در حدود ۵۷٫۵ متر با کاربری نظامی ساخته شد ولی به سبب ناپایداری بستر آن و فرسایش خاک در اثر حرکت آب‌های زیرزمینی خیلی زود دچار انحراف شد، به‌گونه‌ای که امروزه این میزان به سه درجه رسیده است. البته برای جلوگیری از روند انحراف، در حین ساخت آجرهای زاویه‌ای خاصی در آن به‌کاربرده شد تا به‌این‌ترتیب برج را به سمت دیگر متمایل و روند کج شدن آن را متوقف نمایند.

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
NYVANSK TOWER RUSSIA	1721-1745	برج نوینسک

معبد هما (هند)

برج «معبد هما» در ایالت «اوریسا» در کشور «هندوستان» برخلاف بقیه این لیست، نه‌تنها کج نیست، بلکه بسیار مقاوم و اصولی طراحی و ساخته‌شده است، آنچه در این میان معبد را در لیست برج های کج دنیا قرار داده، ساختمان خود معبد است که به‌عنوان مکانی مقدس به «شیوا» خدای هندو تعلق دارد.

دلیل کج بودن این معبد مشخص نیست و کسی از تاریخچه آن مطلع نیست، بااین‌وجود علیرغم کجی ملموس معبد، گنبد آن کاملاً عمود به زمین ساخته‌شده است که این امر از جذابیت‌های بالای این معبد مقدس هندو به شمار می‌آید.

 

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
HOMA TEMPLE	1638	معبد هما

برج بیگ بن (بریتانیا)

«بیگ بن» یا «برج ساعت»، بزرگ‌ترین و درعین‌حال از معروف‌ترین برج‌های ساعت جهان است که به‌عنوان بخشی از «کاخ وست‌مینستر» در ضلع شمال شرقی ساختمان پارلمان بریتانیا در شهر «لندن» واقع‌شده و ساخت آن به سال ۱۸۵۶ میلادی بازمی‌گردد.

ارتفاع این برج زیبا از سطح زمین، ۹۶ متر است و در چهار جهت آن ساعت‌های بزرگی قرارگرفته‌اند که به شکوه بیشتر آن انجامیده‌اند.

میزان کج بودن برج به‌وسیله چشم قابل‌مشاهده نیست، اما بنا بر اعلام رسمی پارلمان بریتانیا، برج به دلیل حفاری‌های متروی لندن و طرح‌های توسعه زیرزمینی ۰٫۲۶ درجه به سمت شمال غربی کج شده و سرعت آن از سال ۲۰۰۳ به بعد به میزان ۰٫۹ میلی‌متر در سال افزایش‌یافته است.

نام لاتین	سال ساخت	لوکیشن روی نقشه
BIG BEN TOWER	1856	برج بیگ بن

ارگ کریم‌خان زند (ایران)

در این لیست جای یک اثر فاخر ایرانی خالی مانده است، «ارگ کریم‌خان زند» در «شیراز» یکی دیگر از بناهای تاریخی است که به سبب کج بودن یکی از برج‌های آن شایسته قرارگیری در این لیست ارزشمند است.

برج شمال غربی ارگ به ارتفاع ۱۵ متر در زمان ساخت به سبب نشست خاک و عدم تحمل‌پذیری بستر زمین برای تحمل وزن آن، به‌موازات برج‌های دیگر قرار نگرفت و جابه‌جایی آن به سمت غرب، منجر به آن شد که ساختار مستطیلی شکل ارگ حفظ نشود. برج در محل جدید خود نیز به دلایل گفته‌شده دچار فرونشست شد که این روند به کج شدن بیشتر آن انجامید. این روند اما امروزه با مقاوم‌سازی بستر زیرین برج متوقف‌شده و خطر فروریزی آن به‌کلی ازمیان‌رفته است.

 

نام لاتین	سال ساخت ( میلادی)	لوکیشن روی نقشه
ARGE KARIMKHAN	1767	ارگ کریمخان زند

جمع بندی:

برج‌های کج جهان به عنوان نمادهای شهرها و کشورها شناخته می‌شوند و به عنوان مقصد توریستی مهم در دستور کار سازمان‌های گردشگری قرار می‌گیرند. در این مطلب با تعدادی از برج‌ های کج جهان آشنا شدید تصاویر آنها را مشاهده کردید اگر برج دیگری را می شناسید که در این لیست قرار ندارد لطفا برای ما در قسمت نظرات کامنت کنید.