قدیمی‌ ترین کافی‌ شاپ‌ های جهان کجا هستند؟ (جرعه ای از تاریخ در فنجانی کوچک)

وقتی از قدیمی‌ترین کافی‌شاپ‌های جهان حرف می‌زنیم، در واقع از مکان‌هایی صحبت می‌کنیم که نه فقط قهوه، بلکه تاریخ، فرهنگ و قصه‌های صدساله رو در فنجان‌هاشون سرو می‌کنن.

تصور کنید یک اسپرسو در وین، ونیز یا رم می‌نوشید؛ مزه‌اش همون طعمیه که شاید یک شاعر قرن نوزدهم یا فیلسوفی بزرگ درست روی همون میز تجربه کرده است. این کافه‌ها مثل ماشین زمان هستند: با هر جرعه قهوه، شما را به روزگاری می‌برند که گفتگوها درباره هنر، سیاست و ادبیات، فضای آنجا را پر می‌کرده.

اینجا است که جمله‌ی ژان پل سارتر معنا پیدا می‌کند؛ او می‌گوید:
«قهوه، بهترین همراه برای اندیشه است؛ فنجانی کوچک که دنیایی بزرگ را روشن می‌کند.»

این نگاه نشان می‌دهد که کافی‌ شاپ‌ ها چیزی فراتر از محلی برای نوشیدن قهوه بوده‌اند؛ آن‌ها محیطی برای اندیشیدن، گفت‌وگو کردن و حتی شکل‌ دادن به جریان‌های فکری و اجتماعی بوده‌اند. به همین دلیل، مرور تاریخچه‌ی کافی‌ شاپ‌ ها در جهان تنها یک بازگشت نوستالژیک نیست، بلکه تلاشی است برای درک ریشه‌های فرهنگی فضایی که امروز برایمان بسیار آشناست.

پیدایش کافی‌ شاپ‌ ها در دنیا

کافی‌شاپ‌ها در ابتدا فقط محلی برای نوشیدن قهوه نبودند، بلکه به‌عنوان پاتوقی برای گفتگو و تبادل اندیشه شناخته می‌شدند. نخستین بار در قرن پانزدهم و شانزدهم، قهوه به‌عنوان نوشیدنی محبوب در خاورمیانه و سپس اروپا گسترش یافت.

قهوه از یمن به عثمانی رسید و به سرعت در شهرهایی چون استانبول جا باز کرد. کافه‌ها در این مناطق بیشتر شبیه مراکز فرهنگی بودند تا صرفاً مکانی برای نوشیدن. با ورود قهوه به اروپا، چهره شهرهای بزرگ نیز تغییر کرد و کافه‌ها به محلی برای تجمع هنرمندان، نویسندگان و روشنفکران تبدیل شدند.

این روند نشان می‌دهد کافی‌شاپ‌ها فقط یک صنعت نوشیدنی نبودند، بلکه بستر ارتباطات اجتماعی و فرهنگی به شمار می‌آمدند.

ریشه کافی‌ شاپ در خاورمیانه

شاید باورتان نشود که پیدایش کافی‌ شاپ به قرن پانزدهم در قاهره و مکه بازمی‌گردد. کافه‌ها در این دوران، محلی برای دیدار بازرگانان و مسافران بودند. در استانبول، اولین کافی‌ شاپ‌ ها به سرعت محبوب شدند و به “مدارس بی‌کتاب” شهرت یافتند؛ زیرا در آنجا مردم به تبادل دانش و اخبار می‌پرداختند.

ورود کافی‌ شاپ به اروپا

در قرن هفدهم قهوه از طریق ونیز وارد اروپا شد. کافی‌ شاپ‌ ها به سرعت در شهرهایی مانند لندن، پاریس و وین گسترش یافتند. این مکان‌ها محل ملاقات نویسندگان و اندیشمندان شدند و حتی برخی از روزنامه‌های اولیه در کافی‌ شاپ‌ ها شکل گرفتند.

قدیمی‌ترین کافی‌شاپ‌های جهان

در میان صدها کافی‌شاپ قدیمی، چند نمونه جایگاه ویژه‌ای در تاریخ دارند. این کافه‌ها نه تنها از نظر قدمت، بلکه از نظر معماری و نقش فرهنگی اهمیت زیادی دارند.

تهمیس قهوه‌وسی؛ جایی که بوی تاریخ در فنجان قهوه می‌پیچ 🍫☕ 🇹🇷

قهوه‌خانه تهمیس، که در قلب شهر غازی‌عینتاب ترکیه قرار دارد، یکی از کهن‌ترین مکان‌هایی است که هنوز هم بوی اصیل قهوه ترک از دیوارهایش به مشام می‌رسد. این قهوه‌خانه در حدود سال‌های ۱۶۳۵ تا ۱۶۳۸ میلادی، به دستور مصطفی آغا بن یوسف، از بزرگان و حاکمان وقت، ساخته شد. هدف از تأسیس آن، تأمین درآمد برای خانقاه مولوی‌ها بود؛ به همین دلیل از همان ابتدا، فضایی روحانی و فرهنگی در کالبد این مکان دمیده شد. حتی نام آن نیز معنای جالبی دارد: «تهمیس» در زبان ترکی به محلی گفته می‌شود که دانه‌های قهوه در آن کوبیده می‌شوند.

تهمیس قهوه‌خانه در طول تاریخ، فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است. در اوایل قرن بیستم دو بار، در سال‌های ۱۹۰۱ و ۱۹۰۳، شعله‌های آتش آن را ویران کردند، اما هر بار با عشق و دلسوزی مردم شهر دوباره جان گرفت و مرمت شد. آخرین بازسازی گسترده نیز در سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ انجام گرفت تا این میراث ارزشمند همچنان زنده بماند.

گفته می‌شود حتی سلطان مراد چهارم، در مسیر لشکرکشی‌اش به بغداد، در این قهوه‌خانه استراحت کرده و جرعه‌ای قهوه نوشیده است. علاوه بر آن، بسیاری از تجار جاده ابریشم، دانشوران و رهگذران فرهنگی این منطقه، از تهمیس به‌عنوان پناهگاهی برای نوشیدن قهوه و گفت‌وگوهای طولانی یاد کرده‌اند. اینجا جایی بود که اخبار روز، سیاست و فرهنگ در میان فنجان‌های قهوه رد و بدل می‌شد؛ همان‌گونه که سارتر قرن‌ها بعد گفت: «قهوه، بهترین همراه برای اندیشه است.»

ویژگی‌های معماری و دکوراسیون

فضای تهمیس همچنان اصالت گذشته را در خود دارد. ستون‌های سنگی و سقف‌های چوبی با پنجره‌هایی رنگین، نوری نرم و شاعرانه را به فضای درون می‌تابانند. میزها و صندلی‌های چوبی ساده اما صمیمی، دکوراسیونی با سماورهای مسی و لوسترهای سنتی، و حتی شیشه‌های رنگی که نور را فیلتر می‌کنند، حسی از سفر در زمان به بازدیدکننده می‌بخشند. در روزهای سرد زمستان، شومینه و بخاری‌های قدیمی گرما را به فضا می‌پاشند و در روزهای گرم، صندلی‌های بیرونی و تراس، لذت قهوه را با نسیم تازه همراه می‌کنند.

تهمیس فقط یک قهوه‌خانه نیست؛ بخشی از حافظه فرهنگی غازی‌عینتاب و حتی بخشی از تاریخ قهوه در جهان است. مکانی که در آن نه‌تنها دانه‌های قهوه کوبیده می‌شوند، بلکه اندیشه‌ها و روایت‌های یک ملت نیز در هم آمیخته‌اند.

تلفن	وبسایت	ساعت کاری
903422328977+	tahmiskahvesi.com.tr	8am – 12am

آدرس: Eski, Suyabatmaz, Buğday Pazarı Sk. No:8, 27400 Şahinbey/Gaziantep, Türkiye

کوئین لین، آکسفورد؛ جایی که قهوه و اندیشه در هم آمیختند🍫☕ 🇬🇧

در دل آکسفورد، شهری که هر کوچه و خیابانش با تاریخ و دانش آمیخته است، قهوه‌خانه‌ای قرار دارد که بیش از 3.5 قرن میزبان اندیشه و گفت‌وگوهاست؛ کافه کوئین لین. این کافه در سال ۱۶۵۴ میلادی بنا شد. در ابتدای تاسیس این کافه هدف فراهم آمدن جایی برای نوشیدن قهوه در شهری که پر از دانشجویان و اساتید دانشگاه بود. اما همان‌گونه که در بسیاری از کافی‌خانه‌های کهن دیده‌ایم، این مکان خیلی زود از محلی برای نوشیدن قهوه فراتر رفت و به پاتوقی برای بحث‌های علمی، فلسفی و اجتماعی بدل شد.

فضای کافه، آمیزه‌ای از سنت و زندگی روزمره است. پنجره‌های بزرگ آن رو به خیابان باز می‌شوند و امکان این را می‌دهند تا رهگذران و مشتریان چشم‌اندازی از شلوغی شهر را هنگامی که در کافه هستند ببینند. مبلمان چوبی و طراحی داخلی ساده اما گرم، حسی از اصالت را زنده نگه داشته است. حتی پس از گذشت قرن‌ها، هنوز هم هنگام ورود به این مکان حس می‌کنید به بخشی از تاریخ پا گذاشته‌اید؛ تاریخی که با بوی قهوه در هم تنیده است.

در اینجا دانشجویان دانشگاه آکسفورد گرد هم می‌آمدند تا درباره علوم جدید، فلسفه و حتی سیاست‌های دولت در آن زمان بحث کنند. گفته‌اند که فیلسوفانی چون جرمی بنتام، که بعدها بنیان‌های فایده‌گرایی را مطرح کرد، زمانی در همین فضا نشستند و اندیشه‌هایشان را پروراندند. کافه کوئین لین شاهد شکل‌گیری گفت‌وگوهایی بود که بعدها به جریان‌های فکری و سیاسی اروپا راه یافتند.

اگرچه در سال ۲۰۰۹ نام آن به اختصار «QL» تغییر پیدا کرد، اما جوهره‌اش همان است که از ابتدا بود؛ پناهگاهی دنج برای نوشیدن قهوه، چشیدن صبحانه‌های انگلیسی و گفت‌وگو کردن. این کافه امروز نیز، درست مانند قرن هفدهم، نقطه تلاقی سنت و زندگی روزمره است؛ مکانی که دیوارهایش همچنان نجواگر گفت‌وگوهای بی‌پایان دانشجویان، استادان و رهگذران‌اند.

تلفن	وبسایت	ساعت کاری
441865240082+	qlcoffeehouse.com	8am – 6pm

آدرس:  40 High St, Oxford OX1 4AP, United Kingdom

کافه «گروپی» یا Groppi

کافه گروپی در قاهره یکی از اصیل‌ترین و شناخته‌شده‌ترین کافه‌های مصر است که ریشه‌هایش به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد. این مکان را خانواده‌ای سوئیسی به نام «گروپی» بنا کردند و خیلی زود به پاتوق طبقه متوسط و مرفه شهر، شاعران، دانشگاهیان و سیاستمداران تبدیل شد. در دوران جنگ جهانی دوم شایعه بود که افسران آلمانی و حتی نیروهای بریتانیایی گاه به اینجا سر می‌زدند؛ روایتی که به افسانه‌های شهری قاهره پیوسته است. کافه در جریان حوادث «شنبه سیاه» سال ۱۹۵۲ آسیب دید، اما دوباره جان گرفت و همچنان بخشی از زندگی فرهنگی شهر باقی ماند.

فضای داخلی آن با سقف‌های بلند، چلچراغ‌های قدیمی، کف‌پوش‌های سنگی و پیشخوان‌های شیشه‌ای پر از شیرینی و شکلات، حال و هوایی اروپایی و کلاسیک دارد و در عین حال ریشه در زندگی پرهیاهوی قاهره دارد. گروپی تا امروز نماد خاطره جمعی مصری‌هاست؛ جایی که در آن قهوه و دسر تنها بهانه‌ای برای گفت‌وگوهای بزرگ‌تر درباره سیاست، هنر و زندگی بوده است.

گروپی توسط «جیاکمو گروپی» (Giacomo Groppi)، یک شیرینی‌پز اهل سوئیس، پایه‌گذاری شد. او ابتدا در الکساندریه در سال ۱۸۹۰ چند مغازهٔ شیرینی‌پزی تأسیس کرد، و سپس در اوایل قرن بیستم به قاهره آمد.(branch‌های مختلف کافه Groppi در قاهره در سال‌های بین ۱۹۰۹ تا ۱۹۲۵ افتتاح شده‌اند، از جمله یکی در خیابان عبد الخالق ثروت و دیگری در تقاطع طَلعت حرب. شاخهٔ معروف آن در میدان طَلعت حرب در مرکز شهر است. این مکان به سرعت تبدیل شد به محلی برای ملاقات طبقات مرفه، روشنفکران، شاعران، دانشگاهیان و سیاستمداران؛ جایی که نه تنها دسرهای اروپایی و شکلاتِ درجه یک سرو می‌شد، بلکه فرهنگ عمومی، گفتگو و هنر نیز در آن جریان داشت.

تلفن	وبسایت	صفحه اینستاگرام
20225743244+	groppi-eg.com	groppiegyptofficial@

آدرس: 21 Mahmoud Basiony St. Downtown, Cairo 11511 Egypt

کافه آنتیکو گرکو، رم

در قلب رم کافه ای تاریخی و افسانه‌ای بنام آنتیکو گرکو وجو دارد. این کافه در سال ۱۷۶۰ توسط یک زن یونانی تاسیس شد و به مرور زمان به پاتوقی برای هنرمندان، نویسندگان، شاعران و اندیشمندان بزرگی همچون گوته، کیتس، شیلر و حتی نیچه تبدیل شد.

وقتی وارد این کافه می‌شوید، فضایی پر از تاریخ و فرهنگ شما را در بر می‌گیرد؛ دیوارهایی آراسته به تابلوها و پرتره‌هایی از بزرگان هنر و ادبیات، مبلمان قدیمی با چوب‌های براق و چراغ‌هایی که نوری گرم و نوستالژیک پخش می‌کنند. در اینجا شما فقط یک فنجان قهوه نمی‌نوشید، بلکه بخشی از تاریخ زنده اروپا را تجربه می‌کنید.

قهوه‌ای که در کافه گرکو سرو می‌شود، به‌عنوان «بی‌عیب و نقص» شهرت دارد؛ طعمی اصیل و عمیق که گویی عصاره قرن‌ها تجربه و عشق به قهوه را در خود دارد. این مکان نه‌تنها یکی از قدیمی‌ترین کافی‌شاپ‌های جهان است، بلکه همچنان روح الهام‌بخش رم را در خود حفظ کرده است. به تازگی این کافه در اطلاعات بدست آمده موقتا تعطیل است اما به زودی شروع به کار خود را آغاز خواهد کرد.

تلفن	وبسایت	صفحه اینستاگرام
3613755284+	anticocaffegreco.eu	——–

آدرس: Via dei Condotti, 86, 00187 Roma RM, Italy

روشوورم، بوداپست

در دل محله‌ای قدیمی در بوداپست، جایی درست کنار کلیسای ماتیاس، کافه و شیرینی‌پزی افسانه‌ای روشوورم را می‌بینید که از سال ۱۸۲۷ تاکنون پذیرای علاقه‌مندان به طعم‌های اصیل و سنتی مجارستان است. اینجا نه‌تنها قدیمی‌ترین شیرینی‌پزی شهر، بلکه گنجینه‌ای زنده از تاریخ و فرهنگ خوراکی مجارهاست؛ جایی که دیوارها، مبلمان و ویترین‌های پر از شیرینی‌های رنگارنگ هنوز هم همان حال و هوای قرن نوزدهم را حفظ کرده‌اند.

فضای روشوورم با مبلمان چوبی براق، ویترین‌های شیشه‌ای پر از شیرینی‌های رنگارنگ و دکوراسیونی که هنوز اصالت قرن نوزدهم را حفظ کرده، حس اقامتی کوتاه در تاریخ را به شما می‌دهد. اینجا خبری از زرق و برق مدرن نیست، اما گرمای سنت و حال و هوای خانوادگی، هر کسی را شیفته خود می‌کند.

شاهکار بی‌بدیل روشوورم، کرم‌شنیته مجارستانی (Krémes) است؛ دسر محبوبی با لایه‌های ترد و پفکی که خامه‌ای سبک و ابریشمی میان آن نشسته است. طعمی ساده اما فراموش‌نشدنی که روزگاری خانواده سلطنتی هابسبورگ هم شیفته آن بودند. در کنار این شیرینی معروف، انواع کیک‌ها و دسرهای سنتی مجاری نیز چشم هر مسافری را خیره می‌کنند و هوش از سر او می‌برند.

این کافه به دلیل مرگ موسس خود Szamos Miklós موقتا تعطیل است.

تلفن	وبسایت	صفحه اینستاگرام
39066791700+	ruszwurm.hu

آدرس: Budapest, Szentháromság u. 7, 1014 Hungary

چرا بازدید از کافی‌شاپ‌های تاریخی جذاب است؟

• تجربه فضای اصیل و متفاوت
• مشاهده معماری و دکوراسیون کلاسیک
• آشنایی با تاریخ و داستان‌های پنهان
• لمس فضای هنری و ادبی گذشته
• بازدید از این مکان‌ها برای گردشگران نوعی سفر به گذشته است.

هر فنجان قهوه در چنین کافه‌هایی، معنایی فراتر از یک نوشیدنی دارد و به تجربه‌ای فرهنگی تبدیل می‌شود.

جمع‌بندی و نکات پایانی

کافی‌شاپ‌ها بخشی از تاریخ فرهنگی و اجتماعی بشر هستند. از خاورمیانه تا اروپا، این مکان‌ها در شکل‌گیری اندیشه‌ها و هنر نقش داشته‌اند. قدیمی‌ترین کافی‌شاپ‌های جهان امروز نه تنها مقصد گردشگری، بلکه بخشی از هویت تاریخی ملت‌ها هستند. اگر قصد سفر به اروپا یا خاورمیانه دارید، حتماً بازدید از یکی از این کافه‌های تاریخی را در برنامه خود بگنجانید.

سوالات متداول: