دشت‌های بهاری ایران؛ سفر به آغوش طبیعت
- Zohreh Khosravi
- 23 ساعت پیش
بهار که از راه می‌رسد، چهره‌ای نو به طبیعت می‌بخشد. دشت‌هایی که تا دوردست‌ها گسترده‌اند، پر می‌شوند از گل‌های وحشی. رودها که سرتاسر زمستان زیر لایه‌ای از یخ، به کندی جریان داشتند، جاری می‌شوند تا جانی دوباره به روح زمین بدمند و پرندگان که سوز و سرما وادار به کوچشان کرده بود، باز می‌گردند تا آشیانه را از نو بنا کنند. همه‌چیز در طبیعت مهیاست تا اسباب سفر بردارید و در یکی از زیباترین دشت‌های بهاری ایران برای مدتی هرچند کوتاه اتراق کنید. ساعتی به تماشای آسمان شب بنشینید و دمی فارغ از هیاهوی زندگی مدرن، در سکوت و سکون، طبیعت را لمس کنید.
دشت‌های بهاری ایران فارغ از اینکه در کدام نقطه از پهنه‌ی جغرافیایی این سرزمین پهناور، گسترده شده باشند، همیشه سخاوت‌مندانه میزبان طبیعت‌دوستان بوده‌اند. اما سهم ما در قبال این همه سخاوت چیست؟ چیزی بیشتر از آنکه مسئولانه سفر کنیم؟ و به یاد بسپاریم که زمین، خانه همیشگی‌ست و ما میهمانِ رهگذر؟ در ادامه همراه با وبلاگ سپهران از دشت‌های بهاری ایران می‌خوانید.
دشت آزو، یک چشم‌انداز طبیعی بی‌نظیر در استان مازندران است که در بخش لاریجان و ارتفاعات رشته‌کوه البرز قرار دارد. این منظره‌ی چشم‌نواز در جنوب شرقی روستایی موسوم به «نوا» واقع است که تا آمل ۸۵ کیلومتر و تا تهران ۱۲۰ کیلومتر فاصله دارد. برای رسیدن به روستای نوا، کافی‌ست مسیر جاده هراز را پیش بگیرید، اگرچه راه‌های دیگر هم وجود دارند که به این روستا منتهی می‌شود. از نوا تا دشت آزو، تنها با نیم ساعت کوه‌پیمایی، یکی از شگفت‌انگیزترین دشت‌های بهاری ایران را در مقابل خود خواهید دید.
آزو، جواهری پنهان در دل البرز است که به لطف موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فردش، مقصدی بی‌همتا برای کوهنوردان و طبیعت‌دوستان به‌شمارمی‌رود. اینجا جایی‌ست که می‌توانید هیاهوی شهر را پشت سر بگذارید و در دامنه‌های البرز، تعطیلاتی آرام را سپری کنید. چشم‌انداز باشکوه قله دماوند از یک‌سو، و عطر گل‌های وحشی که روح شما را نوازش می‌کنند از سوی دیگر، این دشت را به مقصدی رؤیایی تبدیل کرده‌اند.
اما این تمام آن چیزی نیست که آزو برایتان فراهم کرده است. دوری از آلودگی‌های نوری، این دشت را به یکی از بهترین مکان‌ها برای تماشای آسمان شب در ایران بدل می‌کند. اگر علاقه‌مند به نجوم آماتوری و رصد ستارگان هستید، آسمان شبِ آزو صحنه‌هایی تماشایی به شما هدیه خواهد کرد. تجربه‌ای که تنها یک‌بار در زندگی اتفاق می‌افتد.
در دل کوهستان زاگرس، که بلندای قله‌ها به آسمان می‌رسد، منطقه حفاظت‌شده هلن همچون گنجی پنهان در انتظار گردشگران ماجراجوست، که به کشف شگفتی‌های طبیعت زاگرس علاقه‌مند هستند. این دشت زیبا، در نزدیکی شهرکرد و در قلب استان خوش‌آب‌وهوای چهارمحال و بختیاری قرار دارد و با وسعتی بالغ بر چهل هزار هکتار، یکی از چشم‌نوازترین دشت‌های بهاری ایران به‌شمارمی‌آید. عبور دو رودخانه پرآب ارمند و کارون از این منطقه، علاوه‌بر افزودن به جذابیت‌های طبیعی، بر اهمیت حفاظت از آن نیز تأکید دارد.
در هر گوشه از این دشت، طبیعت به شکلی خاص دلبربایی می‌کند. نسیم کوهستان با صدای دل‌انگیزش، درمیان شاخ‌وبرگ درختان بلوط آواز سر می‌دهد و گل‌های وحشی، جلوه دامنه‌های زاگرس را صدچندان می‌کنند. هلن، مقصد عاشقان طبیعت و گردشگران جویای آرامش است تا همچون بهشتی امن آنها را در آغوش بگیرد. وقتی قدم در این دشت می‌گذارید، گویی وارد جهانی فراتر از روزمرگی‌های زندگی شده‌اید. نجوای جویباران، هوای تازه کوهستان، و چشم‌انداز افسونگر دشت هلن، نه‌تنها فرصتی برای ماجراجویی در طبیعت فراهم می‌کند، بلکه بهانه‌ای برای رهایی از شلوغی‌های دنیا و سفری به اعماق خویش است.
این دشت شگفت‌انگیز تنها ۱۱۰ کیلومتر با شهرکرد فاصله دارد و بسیاری از طبیعت‌گردان آن را به دشت‌های زیبای سوئیس شبیه می‌دانند. اگر به دنبال تجربه آرامشی متفاوت و کشف یکی از زیباترین جلوه‌های طبیعت ایران هستید، دشت هلن مقصدی است که نباید از دست بدهید.
ترکمنصحرا، یکی از زیباترین مقصدهای بهاری در شمال شرقی ایران است؛ جایی که فرهنگ بومی و طبیعت دست‌به‌دست هم داده‌اند تا گردشگران را به یکی از زیباترین دشت‌های ایران دعوت کنند. این پهنه‌ی گسترده به وسعت 400 کیلومتر که از شمال به جمهوری ترکمنستان، از جنوب به دامنه‌های البرز، از غرب به دریاچه خزر و از شرق به نواحی نیمه‌خشک می‌رسد، بخشی وسیع از استان‌های گلستان و خراسان شمالی را دربرمی‌گیرد.
در این وسعت بی‌پایان، نسیمی که از سمت شمال می‌وزد، پیامی از اعماق تاریخ و فرهنگ دارد؛ از یک‌سو، چشم‌انداز دل‌انگیز کوهستان البرز شمالی و از سوی دیگر افق‌های بازِ بی‌کرانِ دشت‌های خشک و بیابانی، ترکمنصحرا را به خاستگاه همیشگی قوم اصیل ترکمن تبدیل کرده‌اند که با زبان، اسب‌های اصیل، قالیچه‌های دست‌بافت و پوشش بومی‌شان از دیگر اقوام ایران بازشناخته می‌شوند. اینجا، بهترین مقصد برای درک و تجربه فرهنگ بومی قوم ترکمن، یکی از اصیل‌ترین اقوام ایران‌زمین است.
زندگی مردمان ترکمن تنها در چادرهای عشایری و پوشش محلی‌شان خلاصه نمی‌شود؛ آداب‌ورسوم آنهاست که این منطقه را بیشتر از یک دشت سرسبز بهاری به مقصدی جذاب تبدیل کرده است. به همین دلیل، هرگاه صحبت از سفر به یک مقصد متفاوت باشد، ترکمنصحرا انتخاب اول بسیاری از گردشگران خواهد بود.
دشت بابونه‌ی فندقلو در مسیر شهرستان نمین، در محدوده جنگل‌های فندقلو و بالای گردنه حیران قرار دارد. اینجا، بهشتی بر روی زمین است که گل‌های سفید و لطیف بابونه، بر دامان سبز طبیعت روییده‌اند و چشم‌اندازی آرامش‌بخش را به‌وجودآورده‌اند. صبح زود که قدم به این دشت می‌گذارید، نسیم ملایمی که از کوهستان می‌وزد با عطر خوش بابونه‌ها ترکیب می شود و صورتتان را نوازش می‌کند؛ گویا آمده است تا تمام خستگی‌های عمر را از تن‌تان دور کند.
بابونه‌های فندقلو نه‌تنها زیبایی بصری دارند، بلکه نمادی از شفا و طراوت طبیعت‌اند. این دشت در ماه‌های اردیبهشت و خرداد در اوج زیبایی خود قرار می‌گیرد و هر گوشه‌اش، فرصتی برای لذت‌بردن از طبیعت را در اختیارتان قرار می‌دهد. با رسیدن به آخرین روزهای خردادماه، اهالی شهرستان نمین برای تکریم طبیعتی که خداوند به آنها بخشیده است، جشنواره بابونه را در این دشت برگزار می‌کنند تا نشان دهند که گل بابونه نه‌تنها جنبه زیبایی بصری، بلکه خاصیت درمانی هم دارد.
جاده‌ای از میان این دشت عبور می‌کند که می‌توانید خودرو خود را آنجا پارک کنید و ساعتی را به تماشای دشتی یک‌پارچه سپیدپوش بگذرانید. در پایان جاده‌ی منتهی به دشت، به تله‌کابین گردنه حیران می‌رسید که فرصت تماشای زیبایی‌های این گردنه و جنگل فندقلو را به شما می‌دهد. این دشت تا مرکز استان اردبیل تنها 30 کیلومتر فاصله دارد و یکی از زیباترین دشت‌های بهاری ایران به‌شمارمی‌آید.
در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان ایذه، دشتی پهناور، پوشیده از گل‌های لاله و شقایق، چمن‌زارها، رودخانه‌ها و چشمه‌سارها واقع شده است که یکی از زیباترین دشت‌های بهاری ایران برای سفری کوتاه در دامان طبیعت به‌شمارمی‌آید. دشت سوسن، پهنه‌ای وسیع در بین استان‌های خوزستان و چهارمحال‌وبختیاری را دربرگرفته و علاوه‌بر طبیعت‌گردی در دامنه‌های پوشیده از شقایق، فرصت پیمایش دره‌های سرسبز، تماشای آبشارها، ماهیگیری و قایق‌سواری در رودخانه‌های دائمی و حتی بازدید از میراث کهن را در اختیارتان قرار می‌دهد.
رود پرخروش کارون با عبور از دشت سوسن، آن را به دو بخش سوسن شرقی و سوسن غربی تقسیم کرده است. پوشش گیاهی انبوه این دشت که از درختان بلوط و انجیر وحشی تا گل‌های معطر را دربرمی‌گیرد، در کنار چشم‌انداز تماشایی رود کارون، یکی از زیباترین مقصدهای ایران برای کمپینگ‌های گروهی در بهار و تابستان را به‌وجودآورده است. در برخی نواحی دشت، حتی گل‌های یاس و نرگس هم به‌چشم‌می‌خورند.
دشت سوسن علاوه‌بر زیبایی بصری، داستانی از فرهنگ و تاریخ مردمان این سرزمین را روایت می‌کند. هنوز هم بقایای کاروانسراهای تاریخی در آن به چشم می‌خورد و وجود روستاهای ثریا، لولو، شیمن، دانیال و ده‌کهنه در محدوده‌ی آن از فرهنگ اصیل بومی در این پهنه جغسرافیایی خبر می‌دهد. گورستان باستانی شیرها که قدمت آن به دوران عیلامیان بازمی‌گردد، تنها یکی از بقایای موجود است که بر قدمت این دشت گواهی می‌دهد.
در جست‌وجوی تجربه‌ای متفاوت در دل طبیعت، دشت شقایق کالپوش، یکی از آن چشم‌اندازهایی‌ست که حتماً باید به لیست سفرهای بهاره‌تان اضافه کنید. این دشت بسیار زیبا همچون یک تابلوی نقاشیِ نفیس در مرز استان‌های سمنان، گلستان و خراسان شمالی قرار دارد. در فصل بهار با فرشی گسترده از شقایق‌های سرخ‌رنگ، دشت شقایق به استقبالتان می‌آید. گرچه این دشت به شقایق‌هایش شهرت دارد، اما 14 هزار هکتار جنگل، 30 هزار هکتار مرتع و 34 هزار هکتار مزارع زیرکشت، آن را به یکی از گران‌بهاترین سرمایه‌های زیست‌محیطی شرق ایران تبدیل کرده است. به چشم‌اندازهای طبیعی کالپوش، آبشار زیبای لوه را هم اضافه کنید، اینجا بهشت طبیعت‌دوستان و عکاسان طبیعت است، تا در کنار پیاده‌روی از تنوع زیستی غنی این دشت عکاسی کنند.
دشت کالپوش 220 کیلومتر تا شاهرود فاصله دارد. در مسیر شاهرود تا دشت، چندین روستای خوش‌آب‌وهوا مانند کلامو، خوش‌ییلاق، تیل‌آباد و تلوین واقع شده‌اند که انتخاب خوبی برای شب‌مانی و تعامل با جوامع محلی به‌شمارمی‌روند. وجود کاروانسرای 400 ساله میامی در این محدوده، اهمیت تاریخی آن را تایید می‌کند. پارک ملی گلستان در شمال شرق دشت هم، انتخاب خوبی‌ست تا اگر میل به آهسته‌تر و طولانی‌تر سفرکردن دارید، به آنجا بروید. اگرچه کالپوش را بیشتر به شقایق‌های سرخ‌رنگش می‌شناسند، اما وجود مزارع آفتابگردان، آن را به یکی از بهترین مقصدهای تابستانه هم تبدیل می‌کند.
